پاره‌ای از اصول اولیه ایمنی برق

قبل از شروع تعمیر وسایل برقی حتماً مجوز لازم را اخذ نمائید.
قبل از شروع به كار (تعمیر) كلید اصلی برق شبكه را قطع نموده و درب جعبه تقسیم را قفل نمائید.
چنانچه امكان قفل كردن جعبه وجود نداشته باشد، با در آوردن فیوز جریان را قطع نمائید.
در صورت امكان برچسب تعمیرات نیز زده شود.
فقط برقكاران اجازه كار بر روی شبكه یا دستگاه ها را دارند.
تمامی دستگاههای برقی باید دارای سیم ارت باشند.
تمامی كابلهای معیوب باید تعویض شوند.
از هر كابل فقط یك انشعاب گرفته شود.
تمامی دستگاهها باید دو شاخه داشته باشند.
برای تعمیر یك وسیله برقی حتماً باید دو شاخه آنرا در آورید.
در كارهای برقی هیچگاه شانسی عمل نكنید.
هیچگاه دو شاخه را با كشیدن كابل از پریز جدا نكنید.
هرگز یك سیم برق لخت را لمس نكنید.
در زمان حفاری اگر به كابل برقی برخورد نمودید قبل از هر كاری به مسئولین اطلاع دهید.
توجه داشته باشید كه كار در زمین های مرطوب با وسایل برقی می تواند منجر به برق گرفتگی شود.
فقط دستگاههایی كه ولتاژ آنها كمتر از 25 ولت باشد، خطر برق گرفتگی در آنها كاهش یافته است.
كابلهای برق كه در مسیر عبور و مرور وسائط نقلیه هستندرا حتماً باید از درون یك لوله یا چیزی شبیه آن عبور داد.
برای هر دستگاه فیوز مناسب را استفاده نموده و فیوزهای سوخته را برای استفاده مجدد سیم پیچی نكنید.
هیچگاه كابل دستگاهی كه گیر كرده است را با فشار نكشید بلكه به آرامی آنرا رها كنید.
توجه داشته باشید كه آتش سوزی ناشی از برق را فقط باید با گاز یا پودر خاموش نمود، استفاده از آب خطرناك است.
در صورتی که قبل از شروع تعمیرات، محیط ایمن سازی می‌شود باید پس از اتمام عملیات و برقرار کردن مدار، علائم هشدار دهنده و بطور کلی تجهیزات ایمنی‌ سازی محیط برداشته شود .


اقدامات برای نجات شخص برق گرفته

اقداماتی كه برای نجات شخص برق گرفته می توان انجام داد عبارتست از :

قطع مدار برق
رها کردن شخص برق گرفته از مدار
تنفس مصنوعی
رساندن به پزشک


مرگ در اثر برق گرفتگی

مرگ در اثر برق گرفتگی معمولاً نتیجه مستقیم دو چیز است :

بهم ریختن كار منظم قلب
متوقف شدن دستگاه تنفس


یك تماس جزئی با سیم یا وسایل برقی انسان را به سرعت نابود میكند و چنانچه مسیر برق گرفتگی از سمت چپ بدن یا از سمت سر باشد خطرناك تر است.

مسئله مهم در برق گرفتگی تنفس مصنوعی می باشد كه باید در كمتر از 3 دقیقه پس از برق گرفتگی با انجام این كار جریان تنفس را به حالت عادی بازگردانیم.

مصدوم را به پشت بخوابانید و بلوز كار یا كت خود را تا كنید و با قرار دادن آن زیر شانه، بطوری كه سر به عقب كشیده شود، پهلوی سر مصدوم قرار گیرید و تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی انجام دهید.

ایمنی در برق در بررسی های انجام شده روی حوادث سایر کشورها ملاحظه می شود ، حوادث صنعت برق در کشورهای پیشرفته تقریبا نزدیک به صفر است و این دلیل اهمیت دادن به مسئله ایمنی و اجرای دقیق مقررات ایمنی در این کشورها می باشد . بطوریکه با اجرای برنامه های منظم و از پیش تدوین شده فرهنگ ایمنی برای کارکنان و کار برای این صنعت از طریق بهره گیری از برنامه های آموزشی و تهیه مقررات و استفاده از رسانه های گروهی مانند روزنامه ، تلویزیون ، رادیو ، بروشور و مجلات زنده نگاهداشته می شود .

1- علل حوادث با توجه به اینکه هیچ حادثه ای بدون علت رخ نمی دهد ، علل وقوع حوادث برای افرادی که در گروههای اجرایی کار می نمایند به شرح ذیل عنوان می شود .
1 _ عدم آموزش لازم برای کارهای اجرایی
2 – عدم آموزشهای لازم در خصوص ایمنی و رعایت مقررات آن
3 – عدم رعایت مقررات و دستورالعملهای ایمنی ایمنی بر حسب آموزشهای دیده شده
4 – عدم استفاده از وسایل و تجهیزات ایمنی فردی و گروهی
5 – استفاده از وسایل غیر مجاز و غیر استاندارد
6 – عدم استفاده از فرمها و کارتهای حفاظتی در زمان اجرای کار
7 – در نظر نگرفتن روحیه افراد در زمان اجرای کار

2-- متد جلو گیری از وقوع حوادث این روش که امروزه در کشورهای صنعتی بیشتر بکار گرفته می شود دارای اعتبار و ارزش علمی و فنی بیشتری است ، لذا اقدامات ایمنی که می بایست انجام شود عبارتند از :
1 – بررسی ونظارت فنی مخاطرات موجود در عملیات اجرایی آینده قبل از شروع طراحی
2 – کنترل شرایط مخاطره آمیز و انجام پیشگیریهای لازم در این زمینه
3 – خذف شرایط مخاطره آمیز در صورت تکرار
4 – پیگیری مربوط از زمان طراحی تا نصب و بهره برداری جهت کسب اطمینان از اینکه کلیه نکات ایمنی مورد توجه قرار گرفته و اقدامات لازم انجام شده باشد .
5 – کسب اطمینان از اینکه اطلاعات لازم در مورد مخاطرات موجود به کارکنان بهره برداری منتقل گردیده و آنان از تعلیمات کافی جهت جلوگیری از وقوع حوادث برخوردار می باشند .
6 – در صورت تولیدات بخصوص ، که در بعضی از شرکتهای برق منطقه ای انجام می شود لازم است که از طریق ضمیمه نمودن کاتولوگ و دستورالعمل و در صورت امکان از طریق رسانه های گروهی طرز استفاده از ایمنی کالای مورد نظر به مصرف کنندگان آموزش داده شود . با رعایت متد جلوگیری از وقوع حوادث و اجرای کامل مقررات ایمنی می توان پتانسیل خطر را تا حد امکان کاهش داد و بطور نسبی از حوادث جلوگیری نمود .



خطاهای ناشی از جریان برق عمدتا" به سه دسته تقسیم میشوند:

1_ اتصال بدنه که عبارت است از اتصال یکی از سیمهای جریان برق به بدنه د ستگاه .
2_ اتصال کوتاه عبارت است از اتصال دو سیم لخت که نسبت به هم دارای اختلاف پتانسیل الکتریکی می باشندبه یکدیگر.
3_ اتصال زمین که عبارت است از اتصال یکی از سیم های حامل جریان به زمین .

خطا های نامبرده شده به دوصورت کامل وناقص اتفاق می افتد . دراتصال کامل درمحل اتصالی مقاومت وجودندارد وجریان زیادی از این نقطه عبور میکند اما اگر اتصال ناقص باشد درمحل اتصال مقاومت وجود دارد بنابر این جریان خطا نسبت به حالت قبل کمتر است.



انواع حفاظت

1_حفاظت سیم ها و کابل ها :

در بخش وسایل کنترل وحفاظت بطور کامل مورد بررسی قرار میگیرد.


2_ حفاظت مصرف کننده ها و دستگاهای الکتریکی :

قسمت عمده مصرف کننده های سه فاز در مراکز صنعتی را موتورهای الکتریکی تشکیل می دهند .معمولا" جهت حفاظت موتورهای الکتریکی از کلید حفاظت موتور استفاده می شود این کلید موتور را در مقابل بار اضافی و همچنین اتصال کوتاه حفاظت می کند.بدین صورت که در اثر اضافه بار و یا دو فازشد ن موتور جریان کمی بیشتر از جریان نامی آن میشود.حرارت بی متال کــــــه عضو حفاظت کننده حرارتی است بالا رفته ودراثر تغییر فرم بی متال به اهرم فشار آورده وکلید را قطع می کند.اگر خطاهایی مانند اتصال کوتاه در مو