مقدمه

عایقكاری نقش بسیار مهمی در گرم نگه داشتن ساختمان در فصل زمستان و خنك نگه داشتن آن در فصل تابستان دارد. به كمك عایقكاری میتوان یك خانه را در زمستان 5 درجه گرمتر و در تابستان 10 درجه خنكتر نگه داشت. به این ترتیب علاوه بر كم شدن مصرف انرژی، از آلودگی محیط زیست نیز كاسته میشود و منابع انرژی برای استفاده آیندگان حفظ میگردد. فاكتور مهم در انتخاب عایقها، میزان مقاومت حرارتی آنها است. هر قدر این مقاومت بالاتر باشد، عایق حرارت را كمتر از خود عبور می دهد و صرفه جویی ای كه به همراه دارد افزایش می یابد. پس به جای ضخامت عایقها، باید مقاومت حرارتی آنها با هم مقایسه شود. عایق های گوناگون با مقاومتهای حرارتی برابر، از نظر میزان صرفه جویی  در انرژی همانند هستند و تنها اختلاف آنها در قیمت و محل كاربرد است. 
عایقها دو گروه اصلی دارند كه روش كار آنها كاملا متفاوت است: 

عایق هایی كه در ساختار آنها حبابهای هوا وجود دارد و باعث كاهش هدایت حرارت میشوند.

عایق هایی كه حرارت را بازمی تابانند. پشت این عایقها باید حدود 20 میلیمتر فاصله هوایی تعبیه شود.

سقف و كف ساختمانهای موجود را میتوان به راحتی عایقكاری كرد. در صورت وجود جا، دیوارهای خارجی را نیز میتوانعایق نمود. بر اساس مقررات ملی ساختمان، تمامی ساختمانهایی كه ساخته میشوند باید به اندازه كافی عایقكاری شوند. میزان عایق مورد نیاز نیز در همین مقررات تعیین شده است.

انواع عایق های متداول در ساختمان و كاربرد آنها

جدول زیر راهنمای انواع عایق های متداول در بخش ساختمان و نحوه كاربرد آنها است. 

فوم PVC

ماده عایقكاری حرارتی پلاستیك سلولی كه بر پایه پلیمرهای وینیل كلراید منبسط شده بوده ساختار سلولی شامل سلولهای اساسا" بسته است. ( استاندارد ملی80 84 بند4-2-8) . این فوم ها به صورت نرم , سلول باز , بخشی سلول باز , نیمه سخت و سخت سلول بسته می توانند باشند. از نظر عایق حرارتی فوم PVC سخت دو برابر گران تر از فوم های پلی استایرن و پلی یورتان است .در مقایسه با دیگر پلاستیك های سلولدار به كار رفته در عایق حرارتی  PVC انبساط مقاومت بالایی داشته و بسیارسخت است.فوم PVC سخت عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی بوده و نفوذ بخار و رطوبت در آن بسیاركم است. از آنجا كه مقاومت برشی فوم PVC بالاست سطح آن برای اعمال سیمان  و گچ بسیار مناسب است . مزیت عمده فوم های PVC عملكرد بهتر آنها در برابر آتش نسبت به سایر فوم های پلیمری است .از این رو نوع پانل ها در كاربردهای دریایی و ساختمانی در اورپا پذیرفته شده اند.

اسفنج اوره فرم آلدئید

عایق کاریعایق کاری رزین اوره فرمالدئید، یک عامل فوم ساز و هوای فشرده شده ساخته می شود. وقتی که مخلوط وارد حفره های ساختمان پمپ می شود اوره و فرمالدوید ترکیب شده و به صورت  یک فوم پلاستیکی عایق در می آیند. تحقیقات اخیر در مورد این فوم ثابت کرده که این فوم سرطان زا بوده و استفاده از آن ریسک بالایی به دنبال دارد. به همین دلایل امروزه از مواد مدرن تری مانند پلی یورتان (polyurethane) و رزین ملامین فرمالدئید (melamine formaldehyde resin) به عنوان جایگزین برای فوم اوره فرمالدئید استفاده می شود.

عایق سلولزی

عایق الیافی كه از كاغذ , مواد خام تخته كاغذی یا چوب با چسباننده ها , كند سوز كننده ها و سایر افزودنی ها یا بدون آنها مشتق میشود. ( استاندارد ملی 8084- بند 4-11). اخیرا، استفاده از عایقهای سلولزی در ایالات متحده افزایش پیدا كرده است. یكی از دلایل این افزایش این است كه نتایج تحقیقات نشان داده اند كه سلولز بهتر از عایقپشم شیشه ساختمان ها را در برابر خسارت ناشی از آتش سوزی محافظت می كنند. زیرا چگالی این عایقها بیش از پشم شیشه است در نتیجه اكسیژن لازم، برای سوخت اجزاء ساختمانی تامین نمی شود. دلیل دیگر افزایش مصرفعایق سلولزی گنجایش بالای بازیافت آن نسبت به هرماده عایق دیگری است.

پشم سنگ

پشم سنگ جزو خانواده عایق های گرم ازنوع معدنی، متشكل از الیاف بسیار ظریف است. ماده اصلی اولیه برای تولید این الیاف سنگ آتشفشانی بازالت از خانواده سنگهای  آذرین ودولومیت می باشد كه در كشور ما به وفور یافت می شود. محصول حاصله كاملاً استریل می باشد و نیز در برابر خطراتی مانند انگل، قارچ، باكتری و حشرات موذی مصونیت دارد. از آنجایی که پشم سنگ یک عایق سلول باز می باشد بعد نصب آن نیازمند یک پوشش بخاربند می باشند. طول عمر پشم سنگ به اندازه عمر ساختمان می باشد. هزینه نگهداری آن حداقل است مگر آنکه دچار آسیب شده باشد. یکی از کاربردهای مهم پشم سنگ استفاده به عنوان ضد حریق می باشد. در حقیقت از این پوشش می توان برای محافظت سازه های فلزی، چاهک های آسانسور، تاسیسات الکتریکی، راهروهای فرار و... در مقابل حریق استفاده نمود.

نانو عایق ها

عایق حرارتی نانو یا NANSULATE ماده جدیدی از فناوری نانو می باشد که محافظ و عایق حرارتی مناسبی در مقابل هر سه نوع انتقال گرما شامل تشعشع ، جابجایی و همرفتی می باشد. با این خصوصیت که می توان از آن براحتی در ساختمانهای در دست بهره برداری نیز استفاده نمود و هیچگونه تغییر ظاهری در ترکیب ساختمان ایجاد نمی کند . نانوعایق به عنوان جدید ترین محصول عایق حرارتی تولید شده در جهان بوده كه  با استفاده از تكنولوژی نانو تولید می شود ودارای كمترین میزان انتقال حرارت در میان تمام عایقهای موجود بوده و خصوصیت ویژه این محصول مایع بودن آن است كه امكان استفاده از آن را توسط هر نوع وسیله رنگ آمیزی فراهم می كند. انواع تولیدات این تكنولوژی با خاصیت چسبندگی بالا امكان پوشش تمام سطوح را فراهم نموده و باعث جلوگیری از خوردگی زیر عایق كه مهمترین مشكل لوله های عایق شده در صنعت نفت و گاز می باشد. را فراهم می آورد. نانو عایق تنها عایق است كه كه به راحتی همانند رنگ بر روی سطوح فلزی و غیر فلزی  توسط پیستوله ، برس و رولهای نقاشی می توان استفاده كرد لذا با صرفه هزینه نسبتاًكمی و بدون هیچ گونه تغییری در فضای ساختمان می توان از هدر رفتن انرژی جلوگیری نمود.این عایق انواع مختلفی دارد كه نوع GP آن برای سطوح غیر فلزی و نوع PT  آن برای سطوح فلزی كار برد فراوان دارد . این محصول جهتعایقكاری ساختمانهای مسكونی ، تجاری ، مخازن ، لوله های انتقال نفت و گاز و صنعت كشتی سازی بكار می رود .گروه مهندسی عمران 118

عایق حرارتی

عایق‌های حرارتی در بدنه هواپیمای بوینگ

در تاسیسات گرمایی، برای کم کردن تلفات حرارتی سطوح مختلف ساختمان، لوله‌ها، کانال‌ها و مخازن و جلوگیری از نفوذ رطوبت و انتقال صدا، از مواد و مصالحی به نام"عایق" استفاده می‌شود[۱] عایق‌های حرارتی مصالحی هستند که برای جلوگیری از انتقال حرارت استفاده می‌شوند و عایقها دو گروه  اصلی دارند که روش کار آنها کاملاً متفاوت است:

عایق‌هایی که در ساختار آنها حبابهای هوا وجود دارد و باعث کاهش هدایت حرارت می‌شوند.

عایق‌هایی که حرارت را بازمی تابانند. پشت این عایقها باید حدود ۲۰ میلی‌متر فاصله هوایی تعبیه شود.[۲]

با پیشرفت تکنولوژی و لزوم احداث ساختمان‌های سبک تر لازم شد که ضخامت جداره‌ها به حداقل کاهش یابد؛ در پی آن مسئله گریز حرارت از پوسته خارجی بنا مطرح شد. بنابراین به منظور کاهش هزینه ایجاد گرما و سرما، با قرار دادن عایق حرارتی در پوسته ساختمان‌ها ضریب هدایت حرارتی مجموعه را به میزان قابل توجه