توسعه پایدار

تاریخچه مربوط به بحث توسعه پایدار

          بحث توسعه پایدار به مفهوم توسعه همه جانبه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع انسانی با حداقل پیامدها و تاثیرات منفی و مخرب بر محیط زیست، از زمان تشکیل کنفرانس سران زمین در سال 1992 به طور جدی محور اصلی مباحثات را تشکیل داده است. ضرورت حفاظت از منابع، استفاده کارآمد و بهینه از سرزمین و منابع آن و اتخاذ سیاستها و عملکردهای هماهنگ با ملاحظات زیست محیطی ، امروزه در سراسر جهان امری شناخته شده می باشد؛ به طوری که دولتها عموماً جهت اعمال کنترل جدی بر اثرات زیست محیطی ناشی از بهره برداری بی رویه از اکو سیستم ها ، قوانین و روشهای مختلفی را ارائه و بسط می دهند؛ اما وقتی از دید جوامع تجاری و صنعتی به قضیه نگاه می شود، بسیاری از افراد هنوز درک درست و کاملی از مفهوم توسعه پایدار ندارند. در نظر این افراد "توسعه پایدار" نوعی مصالحه و سازش اجباری بین توسعه و حفاظت از محیط به شمار می رود که در این میان به حفاظت بهای زیادی داده نمی شود. اتخاذ چنین نگرش قدیمی از جانب بسیاری از تجار و صاحبان صنایع بر پایه این فرض استوار است که مسئله "حفاظت از محیط زیست" و "بهره وری" همواره در نوعی ارتباط تناقضی آشکار قرار دارند که در نهایت با یک گزینش تقابلی بایستی یکی به نفع دیگری کنار رود. در نظر این گروه، اولین مسئولیت هر سازمانی افزایش سود و درآمد از طریق افزایش تولید با حداقل هزینه است و تنها پس از افزایش سود به سطح مطلوب و تا حدودی ارضا کننده است که ممکن است ملاحظات زیست محیطی مطرح گردیده و انگیزه های مورد نیاز برای پرداختن به چنین مسایلی نیز در افراد ایجاد گردد.

در اواخر دهه های 1940 و 1950 که اولین جنبش های بهره وری در اروپای غربی و سپس در ژاپن آغاز گردید، دو مفهوم کیفیت و بهره وری در مقابل یکدیگر فرض می شوند. در آن زمان که حتی نیازهای ضروری زندگی روزانه دچار کمبودهای شدیدی بود، فرض عمده و پذیرفته شضده این بود که اگر بخواهیم بهره وبری- به معنی سطح تولید و در نتایجه میزان سود- را افزایش دهیم، کیفیت صدمه خواهد دید و افزایش کیفیت تنها با کاهش در میزان بهره بری به دست می آید.

          اما پس از دهه 1980 با مطرح شدن مفهوم بهره وری و معادل دانستن آن با مفهوم بهره بری دو اصطلاح "کیفیت" و "بهره وری" به صورت مترادف به کار برده شدند.

          با تعمق در مفهوم "بهره وری" می توان متوجه رابطه بسیار نزدیک این مفهوم با "توسعه پایدار" شد.  (دکتر هادی منافی-1375)