نقش مکمل گیاه دارویی رزماری یا ویتامینE  بر عملکرد و بهبود کیفیت و ماندگاری گوشت در جوجه های گوشتی

در این آزمایش اثرات سطوح مختلف پودر برگ خشک شده گیاه دارویی رزماری (300 ،500 و 700 میلی گرم در کیلوگرم جیره) و ویتامین E (400میلی گرم درکیلوگرم جیره) بر عملکرد جوجه های گوشتی وکیفیت و ماندگاری گوشت از14 تا 42 روزگی مورد بررسی قرارگرفت. 200 قطعه جوجه خروس گوشتی به 5 تیمار آزمایش اختصاص داده شدند و هر تیمار شامل 4 تکرار و درهر تکرار 10 قطعه جوجه گوشتی قرار داده شد. این آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا گردید و تیمارها به مدت 4 هفته با جیره آزمایشی تغذیه شدند و به صورت هفتگی ارزیابی و مقایسه شدند. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش سطح پودر خشک شده برگ گیاه دارویی رزماری در جیره جوجه های گوشتی، میانگین وزن زنده جوجه ها، افزایش وزن و مصرف خوراک در جوجه ها به طور معنی داری افزایش یافت ، اما ضریب تبدیل تغییر چندانی نداشت، البته در مجموع بهبود ضریب تبدیل مشاهده شد. سطح گلوتامیک پیرووات ترانس آمیناز کبدی نیز با افزایش سطح رزماری و ویتامین E کاهش یافت. افزودنی های فوق  بر چربی محوطه بطنی و وزن لاشه شکم خالی تاثیر گذار بود و افزایش معنی داری با افزایش سطوح رزماری و افزودن ویتامین  E مشاهده شد. با افزودن ویتامین E و پودر رزماری کیفیت لاشه و خواص حسی گوشت (تردی، شکنندگی، طعم و بو) بهبود یافت و اکسیداسیون چربی ها به تعویق افتاد، در نتیجه ماندگاری گوشت افزایش یافت. غلظت مالون دی آلدهید و عدد TBA در هر سه حالت تغییرات گوشت کاهش یافت و نقش ویتامین E موثر تر بوده است. از نظر اقتصادی در بین تیمارهای مختلف، تفاوت قابل توجهی از نظرهزینه تمام شده وزن نهایی مشاهده شد وکاهش هزینه با افزودن پودر رزماری و ویتامین E به جیره نسبت به گروه شاهد مشاهده شد،که تاثیر مثبت برگ گیاه دارویی رزماری و ویتامین E در تغذیه جوجه های گوشتی را نشان می دهد.

کلیدواژه: پودر برگ رزماری، ویتامینE، اکسیداسیون چربیها، عملکرد جوجه های گوشتی،

کیفیت گوشت.

 

 فهرست

فهرست مطالب.......................................................................................................................ا فهرست جداول....................................................................................................................ج

فهرست شکل ها...................................................................................................................ح

فصل اول – پیشگفتار

1-1-  مقدمه.............................................................................................................................2

1-2- هدف از انجام این آزمایش..............................................................................................4

فصل دوم -  بررسی منابع

2-1- عوامل فرآیند اکسیداسیون...............................................................................................6

2-2- فساد چربی.......................................................................................................................6

2-3- آنتی اکسیدانها.................................................................................................................8

2-3-1- انواع آنتی اکسیدانها.....................................................................................................8

2-3-1-1- انواع آنتی اکسیدانهای سنتزی یا مصنوعی................................................................8

2-3-2- عوامل پراکسیداسیون...................................................................................................9

2-3-2-1- فعالیت رادیکالهای آزاد...........................................................................................9

2-3-2-2- تشکیل رادیکالهای آزاد..........................................................................................9

2-3-2-3- مراحل تشکیل رادیکالهای آزاد بر اثر اکسیداسیون چربی.......................................10

2-3-2-3-1- مرحله شروع واکنش.........................................................................................10

2-3-2-3-2- مرحله گسترش.................................................................................................10

2-3-2-3-3- مرحله پایانی.....................................................................................................10

2-3-3- مکانیسم عمل آنتی اکسیدانها.....................................................................................10

2-3-3-1- شکستن زنجیره.....................................................................................................10

2-3-3-2- راه بازدارنده..........................................................................................................11

2-4- گیاه شناسی رزماری.......................................................................................................12

2-4-1- اختصاصات رده بندی تیره نعناعیان.............................................................................12

2-5- خصوصیات عمومی خانواده نعناعیان..............................................................................12

2-6- خصوصیات اختصاصی رزماری......................................................................................13

2-7- ترکیبات شیمیایی رزماری..............................................................................................13

2-8- خواص روغن فرار.........................................................................................................14

2-9- بازده اسانس حاصل از برگ گیاه رزماری......................................................................14

2-10- اثر ضد میکروبی رزماری.............................................................................................14

2-11- اثر آنتی اکسیدانی رزماری...........................................................................................15

2-12- روش های تعیین سطوح آنتی اکسیدانهای رزماری........................................................16

2-13- ویتامین E....................................................................................................................17

2-13-1- خاصیت آنتی اکسیدانی ویتامین E ..........................................................................17

2-13-2- مواد ضد ویتامین E..................................................................................................18

2-14- موارد مصرف رزماری و ویتامین E در تغذیه دام...........................................................18

2-15- مزایای استفاده از رزماری به عنوان طعم دهنده در صنعت طیور.....................................19

2-16- تاثیر طعم دهنده های خوراک بر روی کیفیت گوشت..................................................20

2-17- بررسی تحقیقات انجام شده پیرامون استفاده از رزماری و ویتامین E درجیره های غذایی طیور.......................................................................................................................................21

فصل سوم -  مواد و روشها

3-1- زمان ومحل آزمایش......................................................................................................25

3-2- مشخصات سالن انجام آزمایش.......................................................................................25

3-3- آماده سازی سالن پرورش..............................................................................................25

3-4- رعایت پیشگیری از بیماریها در طول دوره پرورش..........................................................26

3-5- تهیه جوجه ها و نحوه انتقال آنها به سالن مرغداری..........................................................26

3-6- برنامه های مدیریتی کنترلهای روزانه...............................................................................26

3-6-1- کنترل دمای سالن......................................................................................................26

3-6-2- کنترل رطوبت...........................................................................................................26

3-6-3- کنترل تهویه..............................................................................................................27

3-6-4- کنترل سیستم روشنایی...............................................................................................27

3-6-5- کنترل سیستم آبخوریها..............................................................................................27

3-6-6- کنترل مصرف آب و دان...........................................................................................28

3-6-7- برنامه واکسیناسیون....................................................................................................28

3-6-8- تهیه مواد اولیه خوراک پایه........................................................................................28

3-7- تهیه پودر گیاه دارویی رزماری و ویتامین E....................................................................28

3-8- تعیین مواد متشکله پودر رزماری در آزمایشگاه...............................................................29

3-8-1- برآورد بازده استخراج................................................................................................29

3-9- نتایج مربوط به تعیین مواد مغذی گیاه دارویی رزماری....................................................30

3-10- تعیین مواد مغذی گیاه رزماری در آزمایشگاه................................................................31

3-11- جیره ها و مواد خوراکی مورد استفاده..........................................................................31

3-12- صفات مورد اندازه گیری.............................................................................................33

3-12-1- افزایش وزن جوجه ها..............................................................................................33

3-12-2- خوراک مصرفی......................................................................................................33

3-12-3- ضریب تبدیل غذایی................................................................................................33

3-12-4- مقادیر وزنی قسمتهای مختلف لاشه..........................................................................33

3-12-5- اندازه گیری خصوصیات کیفی گوشت....................................................................34

3-12-6- فرا سنجه های خونی................................................................................................34

3-12-7- اندازه گیری مقداراسید تیو باربیتوریک)   (TBA.....................................................34

3-12-7-1- محاسبه  TBAبا روش Lunch & Feri................................................................34

3-12-7-2- محاسبه اسید تیوباربیتوریک (TBA ) به روش تارلادجیس....................................35

3-13- برآورد اقتصادی..........................................................................................................36

3-14- طرح آماری و روش تجزیه و تحلیل.............................................................................36

فصل چهارم – نتایج و بحث

4-1- وزن بدن........................................................................................................................38

4-2- افزایش وزن...................................................................................................................42

4-3- خوراک مصرفی............................................................................................................43

4-4- ضریب تبدیل.................................................................................................................45

4-5- وزن لاشه و اندام ها........................................................................................................46

4-6- فرا سنجه های خونی......................................................................................................47

4-7- تخمین ارزش اسید تیوباربیتوریک (TBA)......................................................................48

4-7-1- محاسبهTBA  درگوشت تازه.....................................................................................48

 4-7-2- محاسبه TBAدر گوشت منجمد پس از دو هفته انجماد.............................................49

4-7-3- محاسبه TBAدرگوشت منجمد پس از رفع انجماد و پس از حرارت دادن...................49

4-8- برآورد اقتصادی.............................................................................................................51

نتیجه گیری کلی................................................................................................................52

پیشنهادات.............................................................................................................................52

فصل پنجم –  منابع و ضمائم

منابع........................................................................................................................................54

چکیده انگلیسی.......................................................................................................................62

فهرست جداول

جدول 3-1. مواد مغذی گیاه دارویی رزماری...........................................................................30

جدول 3-2. اقلام خوراکی و ترکیبات شیمیایی جیره ها در دوره پیشدان و رشد........................32

جدول و نمودار 4-1. اثرات سطوح مختلف پودر رزماری و ویتامین E بر وزن بدن جوجه های گوشتی در طی دوره های مختلف پرورش (گرم در روز).........................................................41

جدول و نمودار 4-2. اثرات سطوح مختلف پودر رزماری و ویتامین E بر افزایش وزن جوجه ها در طی دوره های مختلف  پرورش (گرم/روز/جوجه ).............................................................42

جدول و نمودار 4-3. اثرات سطوح مختلف پودر رزماری و ویتامین E بر خوراک مصرفی جوجه های گوشتی در طی دوره های مختلف پرورش (گرم/روز/جوجه )..........................................44

جدول و نمودار 4-4. اثرات سطوح مختلف پودر رزماری و ویتامین E برضریب تبدیل جوجه های گوشتی در طی دوره های  مختلف پرورش..............................................................................45

جدول 4-5. اثرات سطوح مختلف پودر رزماری و ویتامین  Eبر وزن نسبی قسمتهای مختلف لاشه

جوجه های گوشتی (درصد )...................................................................................................46

جدول 4-6. اثرات سطوح مختلف پودر رزماری و ویتامین  Eبرفرا سنجه های خونی جوجه های گوشتی....................................................................................................................................47

جدول و نمودار 4-7. اثرات سطوح مختلف پودر رزماری و ویتامین E در جیره غذایی بر میزان TBA و تغییرات اکسیداسیون چربیها به صورت مقداری از مالون دی آلدهید ( میلی گرم بر کیلو گرم ) در گوشت تازه،گوشت منجمد پس از دو هفته انجماد( 18- درجه سانتی گراد ) و پس از بررسی گرمایی (80 درجه سانتیگراد، 15 دقیقه)........................................................................50

جدول4-8. اثرات سطوح مختلف پودر رزماری و ویتامین E بر هزینه یک کیلوگرم وزن زنده تولید شده در تیمارها به ازای دان مصرفی (تومان)....................................................................51

فهرست شکل ها

شکل 2-1. نمای اکسیداسیون چربی ها....................................................................................11

شکل 2-4. گیاه دارویی رزماری..............................................................................................12

شکل2-2. ترکیبات اصلی برگ گیاه دارویی رزماری...............................................................13

شکل 2-2. مکانیسم اسید کازئیدکارنوزیک و ساختمان مولکولی اسید رزمارینیک...................16

شکل 3-1. نمای واحد استخراج روغن های فرار از گیاه رزماری..............................................30

شکل 3-2. آزمایش اسید تیوباربیتوریک به روش تارلادجیس و همکاران.................................36