بر اساس شرع و قانون، زوجین وظایف مشتركی در برابر هم دارند، امّا به طور غالب و به خصوص در جوامع اسلامی و ایرانی، زنان به ویژه زنان خانه‏دار تمام یا بخش اعظم فعالیّت­های خود را در منزل شوهر صرف می‏كنند. تا زمانی كه زندگی مشترك ادامه دارد، مشكلی رخ نمی­دهد، اما همین كه این زندگی دچار تزلزل شد و مسأله طلاق و جدایی مطرح گردید، وضع به گونه‏ای دیگر خواهد شد.

بر اساس رژیم مالی حاكم بر زوجین در حقوق ما, تمام درآمدهای به دست آمده توسط هر یك از زوجین در این مدت، به خودشان اختصاص دارد ولی زن در مقابل فعالیت خود در منزل شوهر, از هر درآمدی بی‏نصیب مانده و دچار چالش جدّی می‏گردد. از این رو، مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال 1371 قانونی را در مورد اجرت‏المثل و نحلة زن به تصویب رسانید كه مقاله حاضر ضمن بررسی مبانی شرعی و ادله فقهی این دو نهاد، از جهت حقوقی آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار می­دهد و در پایان نیز اشاره‏ای كوتاه به پیامدهای اجتماعی آن دارد.

واژگان كلیدی: حق الزحمه، اجرت‏المثل، بخشش، نحله