بررسی وضعیت اجتماعی و اقتصادی زنان سرپرست خانوار


طرح مسئله
زنان سرپرست خانوار مقوله است که در چهارچوب رفاه خانواده امر مهمی تلقی می شود و حقیقتاً زن و خانواده دو مقوله غیر قابل تفکیک از یکدیگرند. واقعیات موجود در جامعه نشان از آن دارد که علی رغم اعلامیه ها و بیانیه ها و تاسیس نهادها و سازمان های بین المللی مختلف در تحقق حقوق زن، مسئولیت و هزینه ها قابل توجه و طاقت فرسای تامین معاش خانواده که بر عهده این قشر آسیب پذیر اجتماعی می باشد در بسیاری از موارد سخت و یا حتی غیر ممکن است و در صورت تحقق نیز زندگی سرشار از سختی ها و محنت ها را متحمل این مادران پدر نما می کند. در این میان زنان سرپرست خانوار دارای مسئولیت سنگین اقتصادی و اجتماعی در خانواده هستند. آنان هم مادران فرزندان خود هستند و هم پدران آنان. اصطلاح زنان سرپرست خانوار به زنانی اطلاق میشود که مسئولیت تامین معاش زندگی یا اداره امور خود و یا خانواده خود را بطور دائم یا موقت عهده دار هستند.
زنان سرپرست خانوار از جمله گروهای آسیب پذیر اجتماعی هستند که گاه عواملی چون طلاق ، فوت یا اعتیاد همسر، از کار افتادگی و رها شدن توسط مردان موجب آسیب پذیر شدن این طیف وسیع در جامعه می شود. تصور این واقعیت که اگر موقعیت آنان در جامعه سنتی و پدر سالارانه باشند نیز درد آور است. براساس آمار های رسمی کشور امروز زنان سرپرستی 4/9درصد خانوار ایرانی را بر عهده دارند (غفاری.1382.6) درآمد کمتر زنان سرپرست خانوار موجب فقر نسبی آنان نسبت به مردان سرپرست خانوار می شود.
متاسفانه در جامعه کنونی ما زندگی زنان پس از ترک شوهر غالبا با ابهامات و مخاطراتی روبروست از جمله سرپرستی فرزندان به تنهایی، سختی مشکلات اقتصادی، زندگی در تنهایی و همراه با افسردگی و ناامیدی و همچنین نگرش غلط جامعه نسبت به زنان مطلقه و بیوه در فقدان همسرشان آنان را در روابط اجتماعی و حضور در اجتماع با مشکلات عدیده ای روبرو می کند. نگاه های معنی دار، سخنان تلخ و گزنده، از دست دادن حمایت های عاطفی همسر، فقر اقتصادی و تمایل به تنها ماندن و حفظ حیثیت و شخصیت خود پاره ای از مشکلات تمام ناشدنی این قشر زحمت کش است.


فهرست مطالب:

فصل اول

طرح مسئله ..................................................................................6

اهمیت موضوع ............................................................................7

سوالات تحقیق ..........................................................................10

فصل دوم

تعریف مفهومی عومل موثر درعنوان مسئله...............................................12

ادبیات نظری.............................................................................13

نظریات اسلام...........................................................................14

نظریه‌های روانشناسی.....................................................................16

نظریات جامعه شناسی....................................................................18

چارچوب نظری ..........................................................................20

پیشینه تحقیق..............................................................................22

فرضیات تحقیق..........................................................................33

فصل سوم

روش تحقیق...............................................................................35

جامعه آماری..............................................................................35

محدود مکانی...............................................................................35

محدود زمانی..............................................................................36

حجم نمونه.................................................................................36

نحوه جمع آوری داده ها..................................................................36

روش تجزیه و تحلیل داده ها..............................................................36

تعاریف نظری............................................................................37

تعاریف عملیاتی.........................................................................38

عوامل اقتصادی..........................................................................38

عوامل اجتماعی...........................................................................39


فصل جهارم

آمار توصیفی..............................................................................41

آمار استنباطی............................................................................52

جداول دو بعدی..........................................................................52

آزمون فرضیات..........................................................................54

فصل پنجم

پاسخ سوالات تحقیق....................................................................60

پیشنهادات..............................................................................63

مشکلات..................................................................................65

پیوست ها ضمائم........................................................................65

فهرست منابع............................................................................66