عنوان: مبانی نظری و پیشینه تحقیق کیفیت زندگی وسلامت سالمندان و عوامل اجتماعي - جمعيتي و اقتصادي موثر

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 40

تئوری انتقال جمعیت نخستین باردر سال 1929 توسط وارون تامپسون[1] ارائه و به مفهوم خاص آن در سال 1934، ادولف لندری[2] با نشر اثر معروف خود به نام انقلاب جمعیتی مطرح کرد و سپس مورد مطالعه بسیاری قرار گرفت (سید میرزایی 1371 : 70 ).

عوامل مؤثر بر سالخوردگی جمعیت یک فرایند انتقال جمعیت شناختی است که در آن باروری و مرگ و میر از سطوح بالا به سطوح پایین کاهش می یابد بطور کلی عامل افزایش تعداد سالخوردگان جامعه یا سالمندی جمعیت یک جامعه را بشرح زیر می توان خلاصه کرد : کاهش میزان موالید، بالا رفتن متوسط طول عمر افراد، کاهش میزان مرگ و میر و مهاجرت.

نظریه انتقال جمعیت با سابقه ای طولانی به عنوان یکی از پایدارترین دستگاه های مفهومی در جهت تبیین تاریخی، اجتماعی تحولات جمعیت ها مطرح شده است و به موازات پدیده انتقال جمعیتی از جمعیت جوان به جمعیت سالمند، همراه با این تغییر جمعیتی، الگوی بیماری ها نیز تغییر می کند و از بیماری های حاد به سمت بیماری های مزمن می رود. موضوع سلامتی و ارتباط آن با افزایش سالهای زندگی در عصر حاضر چالش های فراوانی را به وجود آورده است.

طول عمر انسانها و اضافه شدن جمعیت سالمندان یکی از دستاوردهای قرن 21 بوده و سالخوردگی جمعیت پدیده ای است که برخی ازجوامع بشری با آن روبرو شده یا خواهند شد. پدیده سالخوردگی ناشی از بهبود شرایط بهداشتی است که از یک طرف منجر به کاهش مرگ به ویژه مرگ ومیر کودکان و نهایتاً افزایش امید زندگی و از سوی دیگر با اعمال سیاست کنترل موالید باعث افزایش درصد سالخوردگان نسبت به کل جمعیت شده است.بنابراین باید سالخوردگی جمعیت را یک موفقیت بهداشتی و وجود سالمندان را نعمتی ازنعمات بی شمار پروردگار محسوب کرد(راهنمای آموزشی مراقبت ادغام یافته سالمندان 1385 : 5 ).

انتقال جمعیتی، که همراه و همزمان با مدرنیزه شدن جامعه در جهان بوده است و در ابتدا شامل یک دوره کاهش میزان مرگومیر،به دنبال افزایش مقیاس های بهداشت عمومی و با بالارفتن استانداردهای زندگی میشود.بعد از این مرحله به دنبال بهبودسطح آموزشی، سطوح اقتصادی و اجتماعی و تغییر شرایط درونی جوامع مدرنیزه، موالید کاهش یافته و در نهایت میزان موالید به سطح کمی بیشتر از میزان مرگ و میر کاهش می یابد که این مسئله باعث ثبات نسبی جمعیت میشود و بدین طریق انتقال جمعیت کامل میشود( زنجانی و دیگران 1378 : 76-73 ).

یک ارتباط مستقیم بین سلامت جمعیت ونظام مراقبت بهداشتی آن وجود دارد.نیازهای مراقبت بهداشتی جمعیت بطورکلی درنظام توزیع مراقبت بهداشتی منعکس میشود، برای مثال مشکلات بهداشتی مانع از اثر بخشی تلاشها برای از بین بردن بیماری های مسری میشود که یک سیستم براساس مقیاس های بهداشت عمومی ارائه می دهد و بر آن تأکید می کند.علاوه برآن بهبود بهداشت عمومی، مصون سازی و عملکردسیستم مراقبت بهداشتی نیز در یک پهنه گسترده تر درجایگاه سلامت جمعیت تأثیر می گذارد. توزیع مراقبت بهداشتی توسعه یافته می بایست باعث ایجاد سلامت بالاتر گردد. بنابراین تغییر در ماهیت مشکلات و مسائل در زمانی که انتقال رخ می دهد وجود دارد. عملکرد سیستم مراقبت بهداشتی، انعکاسی ازویژگی های جمعیتی مشارکت کنندگان در سیستم است. تمامی جنبه های مراقبت بهداشتی،ازجایگاه سلامت افتراقی گرفته تا الگوی کاربرد افتراقی، ملاحظات جمعیتی را منعکس می کند. همچنین خصایص جمعیتی پیامد اختلاف و تفاوت در جایگاه سلامت و کاربرد خدمات بهداشتی هستند. برای مثال میزانهای مرگ و میر هم جایگاه سلامت جمعیت و هم کاربرد ضرورت بهداشتی را منعکس می کند.علاوه برآن ویژگی های جمعیتی یک جمعیت با سیستم مراقبت بهداشتی مرتبط است و ارتباط پیچیده را ترسیم می کند. مثلاً ساختار سنی، ماهیت مراقبتهای بهداشتی را تحت تأثیر قرارمی دهد. یک جمعیت خیلی جوان به خدمات کاملاً متفاوتی نسبت به جمعیت سالخورده احتیاج دارد. لذا عملکرد سیستم مراقبت بهداشتی، چشم انداز کل جمعیت را هم بصورت مستقیم وهم بطور غیرمستقیم از طریق تماسش باجایگاه سلامت تحت تأثیرقرار می دهد( میرزایی 1384 : 80 ).

1-V.Thompson

2- A.Landry

فهرست مطالب