عنوان: مبانی نظری و پیشینه تحقیق سازه تاب آوری و مهارتهای مشکل گشایی

فرمت فایل: word

تعداد صفحات: 40

در اینجا به شناسایی عاملی می پردازیم که توانایی مارا در برابر استرس‌ها و عوامل فشار زا افزایش می‌دهد. ریشه تاب آوری از علم فیزیک گرفته شده است و به معنی جهیدن به عقب است. در واقع افراد تاب آور قادرند به عقب بجهند. آنها توانایی زنده ماندن وظرفیت غلبه بر دشواریها، پایداری سرسختانه، بهسازی خویشتن را دارند. از نظر تاریخی، علوم رفتاری و اجتماعی برای مطالعه انسان و رشد اجتماعی، یک رویکرد مشکل نگر را دنبال کرده‌اند. بالطبع این الگوی پژوهشی آسیب شناختی به مطالعه مشکلات، بیماری، ناسازگاری، عدم شایستگی، انحراف پرداخته است. همچنین این رویکرد بر شناسایی عوامل خطر زا تاکید داشته است. اما مشاهده کودکانی که در شرایط ناگوار رشد کرده و رفتار منحرف و بیمار را نشان نداده‌اند، همچنین مطرح شدن مدل تبادلی اکولوژیک تحول انسان بر مبنای درگیری فعال و پیشرو تطابق انسان با محیطش (برونفن برنر^[1]، 1974) موجب تغییر علاقه مندی به انجام پژوهش در زمینه بررسی ویژگی‌ها، شرایط و موقعیت‌هایی گردید که به نظر می‌رسد پیامدهای منفی را تغییر داده و افراد را قادر می‌سازند تا فشارزاهای زندگی را در کنترل داشته باشد (گارمزی^[2]، 1991). اهمیت این شاخه از پژوهش در این است که اگر منابع فردی و محیطی شایستگی اجتماعی و سلامت مشخص شوند، بهتر می‌توان مداخلاتی را ابداع کرد که بر ایجاد و ارتقاء ویژگی‌های فردی و محیطی رشد سالم متمرکز باشند.

2-1-2-1- عناصر تاب آوری و دیدگاهها

ریشه تاب آوری از علم فیزیک گرفته شده است و به معنی جهیدن به عقب است. در واقع افراد تاب آور قادرند به عقب بجهند. آنها توانایی زنده ماندن و ظرفیت غلبه بر دشواری‌ها، پایداری سرسختانه، بهسازی خویشتن را دارند. پژوهشگران بر این باورند که تاب آوری نوعی ترمیم خود با پیامدهای مثبت هیجانی، عاطفی و شناختی است (گارمزی، 1991، ماستن، 2001 و لاستر^[3]، 1999).

تاب آوری بازگشت به تعادل اولیه یا رسیدن به تعادل بالاتر (در شرایط تهدید کننده) است (کامپفر^[4]، 1999).

از این رو تاب آوری سازگاری موفق در زندگی را فراهم می‌کند.

در واقع چرخه تاب آوری شامل 6 عنصر اساسی است:

1. فراهم سازی مهربانی و حمایت، شامل مهربانی با خود و توجه به سلامتی، استفاده از منابع حمایتی موجود، ارتباط با دوستانی که اهل سوء استفاده نیستند.
2. طراحی و ارتباط سازی برای افزایش امیدواری، داشتن ارتباط با افرادی که به قابلیت و توانایی فرد ایمان دارند واو را در راستای تحقق خود و خودشکوفایی ترغیب می‌کنند. خلاقیت، پشتکار، درک توانایی و شوخ طبعی.
3. فراگرفتن مهارت‌های زندگی، توانایی شنونده خوبی برای دوستان بودن، همدلی، توانایی حل تعارض، هدف گذاری و تعیین راهکارها.
4. داشتن دلبستگی‌های مثبت، مشارکت در یک یا چند فعالیت سرگرم کننده سالم، عضویت در گروه مذهبی، باشگاه ورزشی، انجمن علمی.
5. مرزبندی شفاف و سازگار، احترام متقابل به دیگران، خودگردانی و تعامل با افراد همراه با یک مرزبندی سلامت بخش که موجب عدم سوء استفاده دیگران شود و در صورت نیاز نه گفتن یعنی استقلال یا فاصله گیری سازگارانه از دیگران و موقعیت‌های نا سالم.
6. فرصت سازی برای مشارکت معنامند، داشتن روابط صمیمانه‌ای که نظرات و تصمیم گیری‌های فرد درآن مورد توجه قرار گیرد. ارائه خدمات به همسالان در محیط آموزشی، عضویت در گروههای سالم جهت انجام فعالیت‌های داوطلبانه مفید (خزائلی، 1386).

[1]- Bronfenbernner

[2]- Garmzy

[3]- Luster & Garmzy & Musten

[4]- Kampfer

فهرست مطالب

مبانی نظری سازه تاب آوری

عناصر تاب آوری و دیدگاهها

تعریف تاب آوری

چگونگی شکل گیری تاب آوری

رویکردهای نظری پیرامون تاب آوری

موجهای پژوهش درباره تاب آوری

ویژگی‌های افراد تاب آور

نیم رخ فرد تاب آور

شایستگی اجتماعی

مهارتهای مشکل گشایی

استقلال

حس هدفمندی

اعتماد به نفس

احساس کفایت

احساس داشتن یک پایگاه ایمن

ویژگی‌های محیط‌های تاب آور

تحقیقات پیشین

فهرست منابع