عنوان: مبانی نظری و پیشینه تحقیق ژئومورفولوژی و اکولوژی ساحل

فرمت فایل: Word

تعداد صفحات: 40

ژئومورفولوژی کلمه ايست که دارای ريشه يونانی می باشد و به معنای شناخت شکل زمين است. در واقع اين علم به توضيح در مورد اشکال هندسی سطح زمين وچگونگی بوجود آمدن آنها و تغييرات اين اشکال در بسترهای گوناگون می پردازد و در اين راستا از مفاهيم قوانين ودانشهای گوناگون بهره می گيرد. مدت زمان زيادی از تدوين آن به عنوان يک دانش قانونمند و مستقل از ساير علوم نمی گذرد البته نمی‎توان بين علوم و دانشها جدايی محض قائل بود و امروزه تبيين قوانين و نظريات در گرو قائل شدن ارتباط بين دانشهای مختلف است.

بعضی معتقدند که ژئومورفولوژی از بستر زمين شناسی و جغرافيا برخواسته است اما در واقع دانشی است که تاثيرات متقابل ليتوسفر - اتمسفر - بيوسفر و ديگر لايه های کره خاکی را مورد مطالعه و تحقيق قرار می دهد و اين مطالعه و نتايج آن ما را در يافتن تصويری روشن ازشکل گذشته زمين و روند حاکم بر آن که منجر به ايجاد شکل کنونی شده است ياری می دهد.

در واقع اين علم داده های ساير علوم را به صورتی کاربردی مد نظر قرار داده تا تصويری منطقی از روند شکلگيری ناهمواريهای زمين ارائه دهد. اصول موضوعه این علم که به شناخت فرم ارضی معطوف است، شامل عناصر شکل شناسی و عوامل مؤثر در ایجاد آن می شود (رامشت، 1384، ص 19) و بطور کلی ژئومورفولوژی علم شناسایی اشکال ناهمواریهای زمین است.

قلمرو ژئومورفولوژی

در مطالعه ناهمواریهای پوسته جامد زمین می‌توان سه ناحیه به شرح زیر تشخیص داد:

1- زمین‌هایی که در آب فرو رفته‌اند (اعماق دریا‌ها و دریاچه‌ها)

2- زمین هایی که خارج از آب هستند یعنی خشکیها.

3- ناحیه تلاقی این دو یعنی ساحل که خود قلمرو ویژه‌ای است.

انواع ژئومورفولوژی

ژئومورفولوژی ساختمانی

ژئومورفولوژی ساختمانی از ماهیت سنگها و طرز قرار گرفتن آنها و پدیده‌هایی که از عمل تکتونیک (مانند خمیده گیهای طبقات، شکستگیها، چین‌ها و...) حاصل می‌شود، بحث می‌کند که می‌توان گفت قسمت عمده شکل گیریهای پوسته زمین به وسیله این علم شناخته می‌شوند.

ژئومورفولوژی فرسایشی

گروه دیگر مانند آبهای جاری، باد، یخچالها که موجب کنده کاری ناهمواریها گشته و کم و بیش موجب تخریب و از بین رفتن آنها می‌گردند، مطالعه این گونه عوامل، ژئومورفولوژی فرسایشی را تشکیل می‌دهد که گاهی به آن با کمی تفاوت در معنی عبارت ژئومورفولوژی دوره‌ای اطلاق می‌شود.

2-4-ژئومورفولوژی ساحلی

ژئومورفولوژی ساحلی از شکل‌گیری اشکال ساحلی (لندفرم‌ها)، فرایندهای حاکم بر آن‌ها و تغییرات صورت گرفته بر آن‌ها و تعییرات صورت گرفته بر روی آنها بحث می‌کند. زمین‌شناسی ساحلی نیز بر تشکیلات و ساختار سنگ‌ها و رسوباتی تاکید دارد که در نواحی ساحلی وجود دارند. این عوامل پایه مطالعات ژئومورفولوژی ساحلی را تشکیل می‌دهند. (یمانی، مجتبی، 1392، ص1)

2-4-1-زمینه‌های مطالعاتی ژئومورفولوژی ساحلی را می‌توان به‌صورت زیر برشمرد

1) شکل‌گیری لندفرم‌ها در ارتباط با زمین‌شناسی، فرایندها، نوسانات اقلیمی و نوسانات سطح نسبی دریا و خشکی.

2) تغییرات خطوط ساحلی طی دوره‌های مختلف و تحلیل علل این تغییرات.

3) فرایندها و واکنش‌های کرانه نزدیک، به‌ویژه در سطح سواحل ماسه‌ای.

4) شواهد تاریخ زمین‌شناسی و به‌ویژه تغییرات سطح دریا و خشکی و نوسانات اقلیمی.

5) منشا و الگوهای حرکت رسوبات ساحلی.

6) طبقه‌بندی فرایندهای هوازدگی در ناحیه ساحلی.

ساحل محل تلاقی پهنه های آبی و خشکی است و عرصه فعالیت عواملی نظیر فرایند های هیدرو دینامیکی و دینامیکی فعال و مرتبط با شرایط زیستی، اقلیمی و موقعیت قرارگیری آنها می باشد. فرایند های فرسایش، اشکال کاوشی و تراکمی متنوعی را در این محیط ایجاد می کند (نوحه گر و یمانی در کتاب ژئومورفولوژی ساحل شرقی تنگه هرمز، 1385)

سواحل نوعی از سیستم های حساس و ظریف محیطی به شمار می روند. زیرا تحت تاثیر فرایندهای مورفودینامیک حاکم بر این نقاط، تحول در آنها نسبتا سریع است و شاید از این نظر قابل مقایسه با سایر سیستم های ژئومورفولوژی نباشند(نوحه گر و یمانی در کتاب ژئومورفولوژی ساحل شرقی تنگه هرمز، 1385)

زمین شکل های ساحلی به عمل متقابل بعضی فرایندها مانند عمل امواج، جزرو مدّ، جریانها و مواد محلی وابسته اند (کوک و دورکمپ، 1378، 145). کلتات نیز (1378، 112) فرایندهای شکل زا در اراضی ساحلی را با سه عنوان شرح داده است:

فهرست مطالب

ژئومورفولوژی

قلمرو ژئومورفولوژی

انواع ژئومورفولوژی

ژئومورفولوژی ساختمانی

ژئومورفولوژی فرسایشی

ژئومورفولوژی ساحلی

زمینه‌های مطالعاتی ژئومورفولوژی ساحلی را می‌توان به‌صورت زیر برشمرد

طبقه بندی لندفرم ها

فرآیندهای دامنه ای

فرآیندهای جریانی (سیال)

فرآیندهای بادی

فرآیندهای ساختاری

فرآیندهای دریایی

فرایندهای موثر در شکل گیری سواحل

تعریف ساحل

اکولوژی ساحل

آب های ساحلی(Costal Water)

نوار ساحلی (Shore Line)

انواع سواحل

عوامل مؤثر در پيدايش انواع ساحل عبارتند از:

طبقه‌بندی‌انواع‌سواحل

طبقه‌بندی زوس‌ (Suess)

طبقه‌بندی جانسون‌ (Johnson1919)

طبقه‌بندی کوتون‌ (Cotton1952)

طبقه‌بندی شپارد (Shepard1973)

طبقه‌بندی والنتین‌ (Valentin1952)

طبقه‌بندی تکتونیکی اینمن و نورستروم

طبقه‌بندی ژئومرفولوژیکی اینمن‌ و نورستروم

فرایندهای ساحلی

جریان گردابی: (Rip curents)

جریان ناشی از امواج: (Wave -generated curents)

جریان جزر و مدی: (Tidal curents)

جریان اقیانوسی(Ocean curents)

جریان ناشی از وزش باد: (Wind-generated curents)

جریان رودخانه‌ای: (Fluvial curents)

اختلاف چگالی(Density curents)

سیمای ساحل

برنامه ریزی

مزایای برنامه ریزی

عناصر کلیدی برنامه ریزی

دلایل ضرورت برنامه ریزی

انواع برنامه ریزی

انواع برنامه ریزی از نظر مدت اجرا

از نظر مکانی(کلان، بخشی، منطقه ای)

اقلیم

انحراف معیار بارندگی حوضه

ضریب تغییرات (Coeddicient of Variation)

بارندگی ماهیانه

فرسایندگی باران در محدوده مورد مطالعه

درجه حرارت

رژیم حرارتی

رژیم فصلی دما در محدوده مورد مطالعه

گرادیان حرارتی حوضه

پیشینه تحقیق در ایران

منابع و ماخذ