پیشینه و مبانی نظری مکان‌یابی مناطق مستعد احیاء بیولوژیک رویشگاه مانگرو

جزئیات:

توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)

2‌. 1‌. تعاریف …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………22

2‌. 1‌ .1‌. اکوسیستم جنگلهای جنگلهای مانگرو در جهان 23

2‌. 1‌ .2‌. گیاهان مانگرو 23

2‌. 1‌ .3‌. عوامل مؤثر بر شکل‌گیری مانگروها 24

2‌. 2‌. توزیع و پراكنش جغرافیایی 25

2‌. 2‌ .1‌. موقعیت طبیعی رویشگاه‌های مانگرو استان هرمزگان 25

2‌. 2‌ .2‌. پراكنش رویش‌های مانگرو در سواحل جنوبی ایران 26

2‌. 2‌. 2‌. 1‌. استان سیستان و بلوچستان 26

2‌. 2‌. 2‌. 2‌. استان هرمزگان (از شرق به غرب) 26

2‌. 2‌. 2‌. 3‌. استان بوشهر 26

2‌. 2‌ .3‌. وسعت جنگل‌های مانگرو ایران 27

2‌. 2‌ .4‌. جنگل‌های مانگرو استان هرمزگان 30

2‌. 2‌. 4‌. 1‌. پراکنش 31

2‌. 2‌. 4‌. 2‌. وسعت 32

2‌. 3‌. تشریح پوشش گیاهی 34

2‌. 3‌ .1‌. عناصر درختی رویشگاه‌های مانگرو استان هرمزگان 34

2‌. 3‌. 1‌. 1‌. درخت حرا 34

2‌. 3‌. 1‌. 2‌. درخت چندل 38

2‌. 3‌ .2‌. فنولوژی گونه‌های حرا و چندل 41

2‌. 3‌ .3‌. گونه‌های علفی همراه در رویشگاه‌های مانگرو استان هرمزگان 43

2‌. 3‌ .4‌. ساختار جنگل‌های مانگرو رویشگاه سیریك 43

2‌. 4‌. تصمیمگیری 48

2‌. 4‌ .1‌. تصمیم گیری چند معیاری ( MCDM ) 48

2‌. 4‌. 1‌. 1‌. مدلهای چند هدفه (MODM) 48

2‌. 4‌. 1‌. 1‌. مدل های چند شاخصه (MADM) 48

2‌. 4‌ .2‌. انواع مدلهای MADM 50

2‌. 4‌. 2‌. 1‌. روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) 50

2‌. 4‌ .3‌. معیارهای ارزیابی 53

2‌. 4‌ .4‌. نسبت سازگاری (C.R.) 53

2‌. 4‌ .5‌. سامانه پشتیبانی تصمیم گیری (DSS) 55

2‌. 4‌ .6‌. سامانه پشتیبانی تصمیم گیری مکانی (SDSS) …………………………………………………………………..56

تحقیقات مرتبط با جنگل‌کاری و تولید نهال مانگرو در ایران

در این بخش تحقیقات داخلی مرتبط با احیاء بیولوژیک با استفاده از گونه‌های مانگرو آورده شده است.

نخستین تحقیق علمی و گزارش شده در این زمینه توسط ذاکری و موسوی در سال 1387 انجام شده است. این محققان با توجه به مطالعات خود نتیجه گرفتند: عملیات احیاء و توسعه جنگل‌های مانگرو علاوه بر مسائل و مشکلات عمومی اجرایی پروژه‌های احیاء بیولوژیک تابع شرایط خاص سواحل دریا و عمدتاً ناشی از جزر و مد می‌باشد. به‌طوریکه مدت زمان مفید برای اجرای عملیات احیاء و توسعه، در فاصله زمانی هر جزر با مد بعدی با توجه به عوارض زمین (شیب و شکل) حداکثر سه تا چهار ساعت بوده که با عنایت به مهکشندها (مدهای بزرگ) و کهکشندها (مدهای کوچک) این زمان نیز متغیر است. در ادامه‌ی این گزارش اقدامات انجام‌شده در خصوص توسعه‌ی جنگل‌های مانگرو در استان هرمزگان به شرح ذیل فهرست شده است:

1.  تولید نهال (سال آغاز 1370 در نهالستان باغو بندرعباس)

2.  نهال‌کاری (سال آغاز 1370 در خور تاسبر شهرستان بندرعباس)

3.  بذرکوبی حرا (سال آغاز 1374 در خور بندر پل شهرستان بندر خمیر)

4.  بذکاری حرا (سال آغاز 1383 درخور تاسبر شهرستان بندرعباس)

1. کشت مستقیم نهال چندل (سال آغاز 1384 خور آذینی شهرستان میناب)

منظمی و همکاران (1387)، خصوصیات رویشی نهال­های حاصل از بذور درختان حرّا در رویشگاه مل‌گنزه، را برای احیای رویشگاه­های مستعد این‌گونه بررسی کردند. نتایج این تحقیق حاکی از نیاز به استفاده از بذور درجه یک (بذور در سه طبقه‌ی کیفی درجه یک تا سه طبقه‌بندی شده بود) به صورت بدون پوست و با استفاده از گلدان بزرگ جهت تولید نهال یک‌ساله مطلوب بوده است.

محمدی زاده و همکاران (1391)، در بررسی بهترین روش استقرار نهال حرا در پهنه جزر و مدی ساحل جزیره قشم به این نتایج دست یافتند که پس از گذشت هجده ماه 9/82 درصد از نهال‌های کشت‌شده در عرصه زنده باقی ماندند. آمار استقرار ثبت و گزارش شده در ای تحقیق مربوط به پایین پهنه جزر و مدی با فاصله‌ی کاشت یک در یک متر با نهال‌های تولید شده در نهالستان ساحلی با زنده‌مانی 92 درصد و کمترین آمار بقاء مربوط به نهال‌های حرای کاشته شده در منطقه بالای پهنه جزر و مدی با فاصله کاشت یک در یک متر با نهال‌های تولید شده در نهالستان ساحلی با زنده‌مانی 74 درصد بوده است. به‌طور خلاصه نتایج نهایی حکایت از زنده‌مانی و رشد بهینه نهال در محدوده پایین پهنه جزر و مدی در حاشیه عرصه جنگل‌های طبیعی دارد.

همانگونه که مشاهده می‌شود علیرغم اهمیت اکولوژیک، اجتماعی و اقتصادی این جنگل‌ها که در بخش‌های ۱. ۶. ۱. تا ۱. ۶. ۳. شواهد بسیاری برای آن ارایه شده است در زمینه جنگل‌کاری با گونه‌های مانگرو تحقیقات بسیار کم‌تعداد و صرفا در حد مباحث مربوط به تولید نهال و زمان کاشت بوده و اثری از مطالعات مرتبط با مکان‌یابی مناطق مستعد وجود ندارد. این موضوع دلیل طرح مساله در این زمینه را روشن می‌سازد و از سوی دیگر بر دشواری کار در دستیابی به اطلاعات اولیه و متدولوژی تحقیق می‌افزاید. با آگاهی نسبت به این مسائل در عنوان طرح تحقیق از اصطلاح امکان‌سنجی استفاده گردید زیرا این تحقیق نخستین گام از نوع خود در کشور به شمار می‌رود.

تحقیقات خارجی

به‌صورت خلاصه می‌توان گفت که بررسی‌های مرتبط با احیاء بیولوژیک مانگروها در دیگر کشورها نیز مبحث جدیدی است و حدود دو دهه قدمت دارد (Lewis, 1999).

در این زمینه بهترین استراتژی بازسازی طبیعی اکوسیستم است. در مورد شرایط وقوع بازسازی طبیعی گزارش شده است که اکوسیستم جنگل‌های مانگرو در نقاط مختلف جهان می‌تواند توالی ثانویه موفقیت‌آمیز را در طول دوره ۱۵ تا ۳۰ سال پس از رخداد تخریب طی کند اگر اولا هیدرولوژی جزر و مد نرمال بوده و مختل نشده باشد و دوما تولید بذر در منطقه یا ورود دانه‌های آب‌آورده یا دانهال (propagule) از درختان رویشگاه مجاور وجود داشته باشد (Lewis, 1982a، Cintron-Molero, 1992، Field, 1998).

در رابطه با بازسازی مصنوعی رویشگاه (طرح‌های جنگل‌کاری) (Lewis, 2005) در بررسی طرح‌های مختلف اجرای جنگل‌کاری حرّا هزینه طرح را بسته به منطقه فوق‌العاده متفاوت (دامنه تغییرات از ۲۲۵ تا ۲۱۶۰۰۰ دلار آمریکا در هر هکتار بدون در نظر گرفتن هزینه تملک زمین) گزارش نمود و به عنوان یک مبنای مقایسه هزینه دوباره کاشتن درختان حرّا در گویان را بین ۱۰ هزار تا ۲۵ هزار دلار آمریکا در هر هکتار ارایه کرده است. این در حالی است که (Brockmeyer et al., 1997) هزینه‌ها را در سطح 250 دلار در هر هکتار در امتداد مصب Indian River  ایالات متحده آمریکا گزارش نموده است.

این تنوع هزینه خود نشان دهنده‌ی نیاز به برنامه‌ریزی در مقیاس منطقه‌ای برای جنگل‌کاری با گونه‌های مانگرو است به‌گونه‌ای که کشور گویان با جمعیت حدود ۷۰۰ هزار نفری هزینه‌های چنین طرح‌هایی را با توجه به تمرکز شدید جمعیت کشور در مناطق ساحلی و کاهش آسیب‌پذیری از ناحیه امواج و طوفان متقبل شده و اقتصادی برآورد کرده است (Lewis, 2005).

در همین زمینه (Platong, 1998) (1998) در بررسی و جمع‌بندی وضعیت جنگل‌های مانگرو جنوب تایلند با گزارش مجموع سطح جنگل‌کاری انجام شده در کشور مذکور در خلال سال‌های ۹۷-۱۹۹۵ میلادی به میزان 11،009 هکتار توسط دپارتمان سلطنتی جنگل (RFD)، ۵۰۷۶ هکتار طرح مشترک جنگل‌کاری مانگرو توسط وزارت کشاورزی و بخش خصوصی و ۱۷۷۰ هکتار جنگل‌کاری توسط سازمان نفت تایلند نتیجه‌گیری کرده است که مقایسه طرح‌های مختلف از نظر موفقیت جنگل‌کاری با گونه‌های مانگرو به‌دلیل اینکه اغلب از نظر مقیاس کار به‌عنوان مثال تعداد گونه، تعداد مناطق، محل، زمان و بودجه اختصاص یافته برای نگهداری متفاوت هستند، دشوار است.