ارگونومی

 

واژه ارگونومی تلفیقی از دو واژه یونانی (ergo) بمعنی كار و (nomies)

•واژه یونانی، ارگو به معنی کار و نوموس قانون و قاعده ایجاد

•انسان و محیط پیرامون آن

عملكرد كلی انسان بصورت مدل یك سیستم پردازش اطلاعات از چهار زیر سیستم تشکیل می شود:
ü زیر سیستم حسی انرژیها را از محیط فیزیكی اطراف دریافت نموده و آنرا به كدهای قابل فهم برای مغز تبدیل می كند.
ü زیر سیستم پردازش اطلاعات بر مبنای اطلاعات ذخیره شده و سیگنالهای حاصله الگوی اطلاعات را شناخته و تصمیم گیری می كند و عكس العمل مناسب را بر می گزیند.
ü زیر سیستم ذخیره اطلاعات را بصورت بلند مدت وكوتاه مدت نگهداری می كند.
ü زیر سیستم مسئولیت اطلاعات پردازش شده را بصورت حركات بدن ، چشمها ، صحبت ،و . . . تبدیل می كند.
 
•آنچه در محیط اثر سوء بر سلامتی (روحی-جسمی) انسان دارد، موردمطالعه و در صورت امکان حذف شود.

آنتروپومتری از دو كلمه یونانی آنترو بمعنی انسان و متریك بمعنی اندازه گیری تشكیل شده و تعریف آن اندازه گیری سیستماتیك بدن با استفاده از وسایل اندازه گیری می باشد.

آنتروپومتری در دو مورد كاربرد دارد، اول متناسب ساختن طراحیها با ابعاد بدن انسان جهت راحتی بیشتر و دوم استاندارد نمودن ابزارها، ماشین آلات و غیره.

كار جوهره ی اصلی زندگی انسان است كه برای سلامت و احساس راحتی مفید بوده اما در صورت عدم رعایت اصول بهداشت حرفه ای و ایمنی می تواند بر سلامتی اثر سوء داشته باشد. كارگران بیشتر از سایر افراد جامعه در معرض حوادث و بیماری های ناشی از كار قرار دارند و در نتیجه بیشتر از دیگران آسیب دیده و یا بیمار می شوند . از طرفی وضعیت سلامتی كارگر بر كیفیت و كمیت كار تأثیر می گذارد ، كارگر سالم از كارگری كه سالم نیست بازدهی و كارایی بیشتری دارد. كارگران دچار اختلال سلامتی نه تنها بازده كاری كمتری دارند بلكه علاوه بر به خطر انداختن خود ، سایر همكاران یا افراد جامعه را در معرض خطر قرار می دهند. برای مثال فردی كه راننده اتوبوس است و به علت بیماری اسكلتی و عضلانی مهارت و دقت لازم را در هنگام رانندگی ندارد . در این چكیده سعی بر آن است تا كارگران عزیز را با بیماری های شغلی و راههای اساسی پیشگیری از آنها آشنا نماییم .  آسیب‌های مرتبط با رایانه (CRI) به مشکلات بهداشتی گفته می‌شود که در میان کاربران رایانه شایع است. این مشکلات بهداشتی شامل مواردی همچون آسیب کشیدگی مکرر (RSI)، اختلال اندام فوقانی مرتبط باکار (WRLD)، اختلال اسکلتی عضلانی (MSD)، خستگی، سردردهای میگرن و خستگی چشم است.

رایانه یکی از شگفتی‌های دنیای امروز است که سرعت و بازدهی کار را افزایش داده ، اما همین فنّاوری مفید می‌تواند باعث بروز مشکلات سلامت شود. گزارش‌های مختلف نشان می‌دهند که کاربران رایانه در معرض مشکلات سلامت فراوانی هستند، چون استفاده طولانی‌مدت از رایانه به همراه خود استرس و یکنواختی می‌آورد.

برای مثال، مشکلاتی همچون آسیب‌های کشیدگی مکرر، اختلال اندام فوقانی مرتبط با کار، اختلال اسکلتی عضلانی، خستگی، سردردهای میگرنی و خستگی چشم در زمره مشکلات سلامت ناشی از کار بار رایانه هستند. این علائم بالا تنها بخشی از مشکلات سلامت ناشی از کار با رایانه هستند، چون هر چه می‌گذرد بر تعداد کاربران رایانه و مدت‌زمان استفاده از رایانه افزوده می‌شود و درنتیجه عواقب وخیم‌تری به بار خواهد آمد. آسیب‌های مرتبط با رایانه اساساً یک مشکل فیزیکی هستند و یک مشکل روان‌تنی محسوب نمی‌شوند.

استرس ناشی از کار با رایانه نیز باعث تشدید این علائم سلامت می‌شود. به‌مانند هر مشکل دیگری، مشکلات سلامت مرتبط با رایانه نیز فرایند درمانی سختی دارند. به‌عبارت‌دیگر، پیشگیری آسیب‌های ناشی از کار با رایانه از درمان این آسیب‌ها آسان‌تر است.

ارگونومی علمی است که روی طراحی تجهیزات محیط کار تمرکز می‌کند تا از خستگی و سختی‌های ناشی از کار کردن در محیط کار بکاهد. هدف کلی ارگونومی این است که کارایی افراد را در محیط کار افزایش دهد و بازدهی آنها را به حداکثر برساند. امروزه مبلمان و لوازم جانبی خاصی در بازار ارائه می‌شوند که ارگونومیک هستند و جهت افزایش کارآمدی و بازدهی افراد در محیط کار استفاده می‌شوند. برای مثال، می‌توان به صفحه‌کلیدهای ارگونومیک اشاره کرد که طوری طراحی‌ شده‌اند تا احتمال کشیدگی عضله و آسیب‌های استرس تکراری مانند نشانگان تونل کارپ را کاهش دهند، بنابراین، به اکثر کاربران رایانه پیشنهاد می‌شود که برای شروع صفحه‌کلیدهای معمولی خود را تغییر دهند و از صفحه‌کلیدهای ارگونومیک استفاده کنند.

متاسفانه، یکی از دلایل شیوع مشکلات سلامت مرتبط با رایانه این است که کاربران از مشکلات ناشی از کار با رایانه هیچ اطلاعی ندارند و در صورت اطلاع داشتن نمی‌دانند که برای جلوگیری از این مشکلات چه‌ کارهایی باید انجام دهند. در کشورهای پیشرفته‌ای همچون ایالات‌متحده آمریکا، کانادا، استرالیا و انگلستان به مشکلات سلامت ناشی از کار با رایانه به‌عنوان یک خطر شغلی نگاه می‌کنند و برای جلوگیری از بروز این مشکلات برنامه‌های مرتبطی در محیط کار ارائه می‌شود، اما در کشورهایی همچون هند چنین نگاهی به مشکلات ناشی از کار با رایانه ندارند و اهمیت زیادی به جلوگیری و درمان این مشکلات نشان نمی‌دهند.

تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که استفاده مداوم از رایانه (برای مثال، سه ساعت مداوم در طول روز) باعث افزایش خطر ابتلا به نشانگان ناشی فعالیت‌های استفاده بیش‌ازحد شغلی (OUS )، نشانگان ناشی از کار با رایانه، سردرد عصبی، دردهای کمر و استرس روانی اجتماعی می‌شود. علاوه بر این، تحقیقات وسیعی در حال انجام است تا برای جلوگیری از مشکلات سلامت مرتبط با رایانه راه‌ها و شیوه‌های مقابله‌ای پیدا کنند. در ادامه به بعضی از تحقیقات مرتبط با آسیب‌های مرتبط با رایانه اشاره می‌شود.

در سال ۲۰۰۷، محققان کشور مالزی در یک مطالعه مقطعی ۱۳۰ دانشجو و کارمند را موردبررسی قرار دادند که از صفحه‌کلیدها و موس‌های استاندارد و غیر ارگانیک استفاده می‌کردند. بنا بر نتایج این تحقیق: حدود ۵۰ درصد از کاربران مبتلا به کمردرد از پشتی قابل تنظیم استفاده نمی‌کردند.

احتمال خطر ابتلا به اختلال اندام فوقانی در بسیاری از کاربران زیاد بود. این اختلال می‌تواند خطر ابتلا به نشانگان ناشی از فعالیت‌های شغلی بیش‌ازحد را افزایش دهد.