جزوه زیست سلولی و مولکولی 

مقدمه:ساختار و عملکرد سلول ها 

سلول ها واحدهای اساسی موجودات زنده را تشکیل می دهند. همه ی بافتها و اندام ها از سلول ساخته شده اند. در بدن

هر انسان در حدود 60 تریلیون سلول ( که هر گروه نقشی اختصاصی در اجتماع سازمان یافتـه ی بـدن دارنـد) در حـال

همکاری با هم هستند. در موجودات زنده ی تک سلولی همه ی کارهای حیاتی درون این بسـته ی میکروسـکوپی انجـام

می شود. 

سلول های پروکاریوت و یوکاریوت 

یکی از تفاوت های اساسی این دو که باعث اختلاف نام آنها شده است، این است که پروکاریوت هـا فاقـد غشـای هسـته

هستند. غشای هسته در همه ی سلول های یوکاریوتی وجود دارد. 

باکتریها پروکاریوت هستند و در میان آنها ، سیانوباکتری ها و باکتری های رشته ای پیچیده ترین سـاختار را نشـان مـی

دهند. 

اندامک های سلول های یوکاریوتی و کار آنها 

سلول های یوکاریوتی را معمولا غشای پلاسمایی که نازك و محکم است و نفوذ پذیری انتخابی دارد، محاصره مـی کنـد. 

این غشا عبور مواد را بین سلول و محیط تنظیم می کند. 

نکته: در بعضی سلول ها مانند سلول های عصبی ، غشای پلاسمایی به شکل زائـده هـای انگشـت ماننـدی بنـام ریزپـرز

درآمده است. ریزپرزها سطح سلول ها را افزایش می دهند. 

مهمترین اندامک سلول، هسته ی کروی یا تخم مرغی شکلی اسـت کـه دو غشـاء در اطـراف آن وجـود دارد. ایـن غشـاء

پوشش دو لایه ای هسته را تشکیل می دهد. هسته دارای کروماتین و جسمی متراکم تر بنام هستک می باشد. 

کروماتین مجموعه ای از DNA و پروتئین های هیستونی و غیرهیستونی است که اطلاعات ژنی سلول را در بر دارد. 

هستک ها بخش های خاصی از کروماتین ها هستند و رونوشت های متعددی از اطلاعـات DNA را بـرای سـنتز DNA

ریبوزومی در برمی گیرند. DNA ریبوزومی پس از رونویسـی از روی DNA هسـته ای بـا چنـد نـوع از پـروتئین هـای

مختلف ترکیب می شود تا ریبوزوم ها را بسازند. ریبوزوم ها پس از ساخته شدن از هسـتک خـارج شـده و از راه سـوراخ

های هسته به سیتوپلاسم راه می یابند. در سیتوپلاسم اندامک هـای بسـیاری از جملـه میتوکنـدری ، دسـتگاه گلـژی وزیست 

سانتریول وجود دارند. سلول های گیاهی معمولا پلاست دارند که اندامکی فتوسنتزی است و همچنـین دارای دیـواره ای

هستند که از سلولز تشکیل شده و خارج از غشای پلاسمایی است. سلول های جانوری پلاست و دیواره ی سلولی ندارند. 

شبکه آندوپلاسمی مجموعه ای از غشاهایی است که بعضی محصولات سلول را از محل های سنتز جدا نگه میدارد. 

نکته: نقش سیسترن های ( فضاهای درونی) شبکه ی آندوپلاسمی، ایجاد راهی برای عبور بعضی مواد در سلول است. 

غالبا مجموعه هایی از ریبوزوم روی سطح خارجی غشـاهای شـبکه آندوپلاسـمی قـرار گرفتـه انـد. بـه ایـن نـوع شـبکه

آندوپلاسمی، شبکه ی آندوپلاسمی دانه دار ( در مقابل صاف که فاقد ریبوزوم هستند) ، گفته میشود. 

نمونه سوالات تستی 

1- پوشش سطح بیرونی پلاسمالم چه نام دارد و از چه ترکیبی است؟ 

 1) اکستانسین- پلی ساکارید 2) اکستانسین-هیدروکسی پرولین 

 3) گلیکوکالیکس- گلیکوپروتئین 4) گلیکوکالیکس- گلیکولیپید 

2- تونوفیلامان ها در کدام ساختار دیده می شوند؟ 

 1) تاژك 2) دسموزوم 3) پلاسمودسم 4) اسکلت سیتوپلاسمی 

3- کدام اتصال در ناحیه قاعده سلول وجود دارد؟ 

 Hemi Desmosome (4 Tight Desmosome (3 Disc Desmosome (2 Belt Desmosome (1 

4- کدام اتصال سلولی به صورت Mucula adherence است؟ 

 tight junction (2 gap junction (1 

 Basement membrane (4 Desmosome (3 

5- عامل اتصال پلاك های موجود در دسموزوم ها چیست؟ 

 1) اکتین 2) کلاترین 3) گلیکوفورین 4) کادهرین 

6- در دسموزوم ها cadherinها توسط چه پروتئینی به رشته های اکتین متصل می شوند؟ 

 Talin (4 Catenin (3 Fimberin (2 Ankyrin (1 

7- فیبرونکتین جزء کدام گروه از مولکول های چسباننده سلولی است؟ 

 ECM (4 JAMs (3 SAMs (2 CAMs (1 

8- در کدام یک از سلول های بافت های ذکر شده اتصال منفذدار "gap junction" دیده می شود؟ 

 1) اپیتلیوم روده 2) بافت پوششی پوست 3) آندوتلیوم مویرگ 4) کپسول بومن 

پاسخنامه سوالات تستی 

1- گزینه 3 و 4 صحیح است. 

2- گزینه 2 صحیح است. 

3- گزینه 4 صحیح است. همی دسموزوم از نظر ریختی شبیه دسموزوم است ، اما عملکردی کاملا متفاوت دارد همی

دسموزوم در مناطقی وجود دارد که سلول ها با لامینای پایه ای یا در کشت بافت به دیواره ظرف کشت متصل می شوند. 

4- گزینه 4 صحیح است. دسموزوم ها یا چسبندگی موضعی (Mucula adherence) که به آنها spot

desmosomes می گویند ، اسکلت سلولی دو سلول را از طریق رشته های حد واسط به هم متصل می کنند. 

5- گزینه 3 صحیح است. کادهرین ها گلیکوپروتئین های غشایی هستند که از غشاء پلاسمایی وارد فضای بین سلولی

شده و اتصالات غیر کووالان برقرار می کنند و به یون کلسیم نیز متصل می شوند. 

6- گزینه 3 صحیح است. 

7- گزینه 4 صحیح است. ECM ماتریکس خارج سلولی است که فیبرونکتین جزء آن محسوب می شود. 

8- گزینه 1 صحیح است. اتصالات باز در سلول های عصبی، اپی تلیال، سلول های ماهیچه ای قلب و ماهیچه ای صاف

به وفور یافت می شود. 

فهرست مطالب 

مقدمه:ساختار و عملکرد سلول ها...................................................................................................12

سلول های پروکاریوت و یوکاریوت ..........................................................................................................12

اندامک های سلول های یوکاریوتی و کار آنها .............................................................................................12

شکل سلول جانوری...........................................................................................................................15

سطح سلول و ویژگی های آن................................................................................................................15

کار غشای سلولی.............................................................................................................................. 16

شکل غشای پلاسمایی........................................................................................................................17

انتشار و اسمز..................................................................................................................................17

انتشار تسهیل شده............................................................................................................................18

آندوسیتوز......................................................................................................................................19

پوتوسیتوز: .....................................................................................................................................19

فصل 1: واحد حیات.....................................................................................................................20

فصل دوم : روشهای مطالعه سلول ................................................................................................. 2

پاسخنامه..................................................................................................................................... 455

نمونه سوالات تستی ........................................................................................................................ 456

پاسخنامه..................................................................................................................................... 461

نمونه سوالات تستی ........................................................................................................................ 465

پاسخنامه..................................................................................................................................... 475

نمونه سوالات تستی ........................................................................................................................ 482

پاسخنامه..................................................................................................................................... 484

منابع ......................................................................................................................................... 486

نوع فایل:Pdf

 سایز:8.64mb

 تعداد صفحه:485