جزوه جغرافیای شهری (مبانی و ایران) رشته جغرافیا


توضیحات محصول :جزوات خلاصه منابع آمادگی آزمون کارشناسی ارشد رشته جغرافیا به طور کامل به همراه مجموعه تست  ها با پاسخ های تشریحی با فرمت ورد

فصل اول: دیدگاههای نو در جغرافیای شهری
 
جغرافیای شهری چیست؟
 
تعاریف جغرافیای شهری
1ـ جغرافیای شهری روی نظام فضایی و موقعیت شهر تأكید دارد و نظیر سایر شاخه¬ﻫﺎﯼ علم جغرافیا، علل پراكندگی مكان¬ﻫﺎﯼ شهری، تشابهات و تناقضات اجتماعی ـ اقتصادی میان آنها را در ارتباط با شرایط مكانی مطالعه ﻣﯽ¬كند   .
با توجه به تعاریف فوق، تحلیل و تأكید در جغرافیای شهری بر پایه موارد زیر صورت ﻣﯽ¬گیرد.
الف ـ نظام داخلی شهرها و ماهیت الگوها به ویژه كاربری زمین و حوزه¬ﻫﺎﯼ اجتماعی شهرها.
ب ـ بررسی روند این الگوها و شكل¬گیری آنها در طول زمان.
2ـ جغرافیای شهری روی الگوهای فضایی پدیده¬ﻫﺎﯼ شهری، هم از نظر پراكندگی فضایی و هم از جهت تأثیر متقابل فضایی آنها و همچنین روندها را در داخل شهرها مطالعه ﻣﯽ¬كند. این تعریف از جغرافیای شهری بیشتر پوزیتیویستی است و روش¬ﻫﺎﯼ آماری و مدل¬ﻫﺎ را به خدمت ﻣﯽگیرد.
در واقع، در جغرافیای شهری، در یك طرف جغرافیای سیستماتیك (نظام یافته) و در طرف دیگر جغرافیای ناحیه¬ای قرار ﻣﯽ¬گیرد. از این رو جنبه¬ﻫﺎﯼ فضایی توسعه شهری، از دو نقطه نظر بررسی ﻣﯽ¬شود:
الف ـ درون شهری: در این قسمت، شهر به عنوان یك پدیده مجزا و منفك در سیستم سكونتگاهی مورد مطالعه قرار ﻣﯽ¬گیرد كه مباحثی چون كیفیت كاربری زمین، مورفولوژی شهری كاركرد شهر، میزان توسعه شهر و حوضه¬ﻫﺎﯼ اجتماعی داخل شهرها در قلمرو آن قرار ﻣﯽ¬گیرد.
ب ـ برون شهری یا تأثیرات متقابل فضایی یك حوزه شهری در حوزه شهری دیگر:
در اینجا تأثیرات مادر شهرهای جهانی در مادر شهرهای ملی، ناحیه¬ای و تأثیرات شهر مسلط به سایر شهرها و نواحی كشور و وابستگی فضایی (شهر یا ناحیه) مورد بررسی قرار ﻣﯽ¬گیرد.
اما در سالهای اخیر به ویژه در دهه ی 1980 دو مکتب بیش از همه، جغرافیای شهری را تحت تاثیر قرار داده است:
الف ـ مكتب ساخت¬گرایی: مكتب جغرافیای ساختاری، بیشتر به شناخت عمیق نابرابری¬ﻫﺎﯼ اجتماعی ـ اقتصادی در شهرها تأكید ﻣﯽ¬كند، در نتیجه ی نابرابری¬ﻫﺎﯼ فوق، تخصیص فضایی منابع به صورت محدود در شهرها صورت گرفته است. به تعبیر عده¬ای از جغرافی¬دانان، ـ مكتب ساخت¬گرایی در مسیر عدالت اجتماعی در شهرها پیش ﻣﯽ¬رود.
ب ـ رفتارگرایی: مكتب جغرافیای رفتاری كه تحلیل سازمان فضایی شهرها و رفتار فضایی را در داخل الگوهای سازمانی مورد توجه قرار ﻣﯽ¬دهد.
مفهوم پراكندگی فضایی در جغرافیای شهری یعنی شكل¬گیری پدیده¬ﻫﺎﯼ شهری در سطوح خطی، شبكه¬ای، سطحی و نظایر آن ﻣﯽ¬باشد و در تأثیر متقابل فضایی، آمد و شد روزانه به محل كار به مركز خرید، جابه¬جایی محله مسكونی و مسكن در داخل شهرها، ..... بررسی ﻣﯽ¬شود.

سیستم شهری و زیر سیستم‏های میان شهری
سیستم شهری مثل چرخی ﻣﯽ¬ماند كه همه اجزاء آن (جمعیت، صنعت، تجارت، واحدهای مسكونی و ....) در ارتباط با هم عمل ﻣﯽ¬كند نیروی محركه این چرخ، جمعیت شهری است كه سیستم‏های شهری (زیر سیستم‏ﻫﺎ) را به كار وا ﻣﯽ¬دارد.
خصیصه یك سیستم
1ـ كلیت: از خصیصه¬ﻫﺎﯼ عمده این سیستم این است كه دارای سلسله مراتبی است، یعنی دارای سطوح مختلفی است كه برای كل سیستم عمل ﻣﯽ¬كند.
2ـ عنصر: تعیین كوچكترین واحد سیستم كه دارای عملكرد نسبتاً مستقل است.
3ـ ارتباط: از مشخصات هر سیستم، ارتباط میان عناصر آن است.
تعریف: سیستم مجموعه¬ای از عناصر است كه بر یكدیگر تأثیرات متقابل دارند، تغییر هر یك از عناصر سیستم بر سایر عناصر سیستم تأثیر ﻣﯽ¬گذارد و تغییراتی را در كل سیستم سبب ﻣﯽ¬شود.
كیت بست و جان شورت، دو جغرافی¬دان انگلیسی، برخورد جغرافیای شهری را میان سال¬ﻫﺎﯼ 1965 تا 1985 نشان ﻣﯽ-دهند.
دوره اول از تحولات جغرافیای شهری، برخورد غالب با سه مكتب اكولوژی، اقتصاد جدید شهری و رفتاری بوده است كه امروزه نیز در بیشتر نوشته¬ﻫﺎﯼ جغرافیایی دیده ﻣﯽ¬شود.

مجموعه سوالات
 
1- رویکرد نئووبری از نظریات چه کسی تاثیر پذیرفته است؟
1) جان شورت    2) ماکس وبر    3) کیت بس        4) ویلسون
2- برایان بری کره زمین را از نظر جغرافیایی به چند ناحیه تقسیم می کند؟
1) 4    2) 5    3) 6        4) 7
3- کدام مکتب بیشتر بر شناخت عمیق نابرابری های اجتماعی- اقتصادی در شهرها تأکید دارد؟
1) انسان گرایی    2) پوزیتیویسم    3) ساخت گرایی        4) نئووبری
4- به نظر .......... جغرافیای شهری از محیط ساخته شده که محصول کار فیزیکی انسان است، گفتگو می‌كند.
1) رزاپالم    2) براین بری    3) دیوید اسمیت        4) ژان گوتمن
5- شرایط داخلی شهرها متأثر از .......... می‌باشد.
1) شرایط سیاسی    2) اوضاع طبیعی    3) ارزش‌های اجتماع        4) مورفولوژی شهری
6- مورفولوژی شهری همواره با .......... آن پیوند محکمی دارد.
1) سلسله مراتب     2) كاركرد     3) شبكه شهری         4) موضع شهری
7- جغرافی‌دان در مطالعه تطبیقی، ..........
1) به ریشه‌های نابه‌سامانی‌های شهری پی می برد.
2) سیاست گزینی مسئولان امر را در حل مسائل شهری تحلیل می‌كند.
3) تضادها و گوناگونی‌های اجتماعی- اقتصادی در شهرها را در می‌یابد.
4) به همه موارد بالا پی می برد.
8- سطوحی که دیوید هربرت و دیویداسمیت در بررسی و تحلیل مسائل جغرافیای شهری نام می‌برند، عبارت است از ......
1) اقتصادسیاسی، برخورد نئووبری، مدیران محلی، محیط شهری
2) تحلیل تخصیص منابع، برخورد اکولوژیک، محیط سیاسی، محیط فیزیکی
3) اقتصادسیاسی، تخصیص منابع، مدیران شهری، محیط محلی
4) محیط محلی، مدیران شهری، برخورد رفتاری، برخورد سیاسی

پاسخنامه

1- گزینه 2 صحیح است. گزینه مکتب نئووبوی: به عامل فرهنگ بیش از اقتصاد، اعتبار علمی قائل است.

2- گزینه 1 صحیح است.مدل‌های جغرافیای شهری که براساس شرایط و عوامل فرهنگ غربی تهیه شده‌است نمی‌تواند در دیگر نواحی جغرافیایی صادق باشد. در این ارتباط "براین بری"، معتقد است که یک جغرافیایی مشترک جهانی نمی‌تواند وجود داشته‌باشد. وی از نظر جغرافیای شهری، سیاره زمین را به چهار گروه تقسیم نموده‌است

3- گزینه 3 صحیح است. مکتب ساخت گرایی بر شناخت عمیق نابرابری‌های اجتماعی- اقتصادی که در نتیجه تخصیص فضایی منابع محدود در شهرها به وجود آمده تأکید دارد و این مکتب به سمت عدالت اجتماعی به پیش می رود.

4- گزینه 4 صحیح است. " ژان گوتمن" می‌نویسد که جغرافیای شهری از موقع طبیعی شهر، مشخصات جمعیتی و فعالیت‌های اقتصادی این جمعیت، سازمان‌های اجتماعی- سیاسی و سرانجام از محیط ساخته شده که محصول کار فیزیكی است؛  صحبت می‌كند.

5- گزینه 3 صحیح است. امروزه شرایط داخلی شهرها که متأثر از ارزش‌های اجتماعی و اقتصادی نظام حاکم در کشورهاست؛ کیفیت کاربری زمین و سیاست‌های برنامه‌ریزی شهری را تعیین می‌كند. از این رو جغرافیای شهری جدید با تحلیل از ارزش‌های اجتماعی و اقتصادی کشورها، ساخت فضایی شهرها را بررسی می‌كند.

6- گزینه 2 صحیح است. مورفولوژی شهر همواره با کارکرد آن رابطه داشته و ساخت داخلی شهر از کارکرد شهر تأثیر می پذیرد.

7- گزینه 3 صحیح است.در با مطالعه تطبیقی می‌توان به تضادها و گوناگونی‌های اجتماعی- اقتصادی در شهرها پی برد. در جغرافیای شهری مطالعه تطبیقی در واقع تحلیل نظریه‌های مختلف درباره موضوعات و مسائل شهری خواهد بود و از جنبه‌های زیر دارای اهمیت است:

- در مطالعه تطبیقی آگاهی از تضادها و پیشرفت‌ها و در نتیجه ریشه‌یابی آن یک نوع تکامل فرهنگی برای جغرافی‌دان غفلت زده محسوب می‌شود.

- جغرافی‌دان در این مطالعه می‌تواند به بهره گیری نظریه‌ای در موضوع خاص بپردازد.

- در جغرافیای شهری، مطالعه تطبیقی به تحلیل تطبیقی می‌انجامد ‌‌و تحلیل نظریه‌های اجتماعی را در شناخت مسائل شهری قوت می‌بخشد.

8- گزینه 3 صحیح است.دیوید هربرت و دیوید اسمیت از سطوح چهارگانه زیر در تحلیل مسائل شهری نام می‌برند:

نوع فایل: word

m سایز:4.48b

 تعداد صفحه:377