نقد اثباتگرایی، ماركسیسم، جنبش دانشجویی

در هر زمانی، جامعه شناسی خاصی شكل گرفته است كه یا جمع گرا بوده، مثل نظریات دوركیم و یا فردگرا مثل اسپنسر، و یا بر تسلط ساختار وهنجار، تأكید می‌كردند، مانند پارسونز. آنچه مشخص است، هر گروه، ضمن بررسی یك بعد، ابعاد دیگر را فراموش كرده است. اما در عصر حاضر،تلفیق ابعاد مطرح است . از جمله:تلفیق فرهنگ و عاملیت، توسط مارگارت آرچر، جامعه شناسی چند بعدی جفری الگزندر، تلفیق كنش با نظام، توسط یورگن هابرماس كه عضو برجسته‌ای از مكتب فرانكفورت می‌باشد.

مكتب فرانكفورت، مكتبی انتقادی است، كه در آلمان، پایه ریزی و تشكیل شد. مبنای اندیشه این مكتب بر اساس نقد و بررسی نظریات متفاوت، شكل گرفت. آن بر سرمایه‌داری ، اثباتگرایی، ماركسیسم و حتی خود جامعه شناسی هم ایراداتی وارد كرده است. در ضمن، بعضی از عناصر فراموش شده، مثل دیالكتیك و ذهن گرایی را دوباره مطرح نموده است . هابرماس اگرچه وارث این مكتب است، ولی در آن، تجدید نظرهایی را اعمال نموده ، وی از اندیشه های ماركس شروع كرد، تا به كنش ارتباطی رسید. او با انتقادات مختلف، نظرات خود را بسط داده است. وی نظریه اثباتی، جزم‌گرایی ماركسیسم، ایدئولوژی گادامر، نظریه سیستم پارسونز، جنبش دانشجویی و جوامع مدرن را مورد انتقاد قرار داده است. هابرماس، نقش بسزایی در جامعه شناسی آلمان ومكتب فرانكفورت و بقای آن داشته است. گرچه بینش انتقادی او، موجب شده كه بعضی از فعالیت ها و اقدامات وی را نادیده گیرند.

تحقیق انجام شده، به حول تفكر انتقادی هابرماس می‌چرخد و از انتقادات او، نقد اثباتگرایی، ماركسیسم، جنبش دانشجویی و نظریه سیستم را برگزیده و به توصیف و تشریح آن، پرداخته است.

فهرست مطالب

مقدمه .................................................................................................................................................... 1

فصل اول:تفكر جامعه شناسی آلمان ....................................................................................................... 2

فصل دوم:تاریخچه مكتب فرانكفورت ................................................................................................... 4

فصل سوم:یورگن هابرماس ......................................................................................................................... 8

          1-3-زندگینامه .................................................................................................................... 8

          2-3-اندیشه هابرماس ....................................................................................................... 8

فصل چهارم:هابرماس در مقابل اثبات گرایی .................................................................................. 12

          1-4-مكتب اثبات گرایی ............................................................................................... 12

          2-4-انتقاد از اثباتگرایی ................................................................................................. 12

          3-4-دفاع هانس آلبرت ................................................................................................. 15

4-4-پاسخ هابرماس ....................................................................................................... 16

فصل پنجم:هابرماس و جنبش دانشجویی .......................................................................................... 18

          1-5-عوامل تشكیل جنبش دانشجویی ..................................................................... 18

          2-5-جنبش در نگاه هابرماس ..................................................................................... 18

3-5-اظهارات دوتچكه .................................................................................................. 20

4-5-انتقاد بر هابرماس .................................................................................................. 23

فصل ششم:هابرماس و سیستم .................................................................................. 26

          1-6-نظریه سیستم .......................................................................................................... 26

          2-6-انتقاد بر نظریه سیستم .......................................................................................... 28

          3-6-پاسخ لومان به هابرماس ...................................................................................... 30

فصل هفتم:هابرماس و ماركسیسم ..................................................................... 32

          1-7-بازسازی ماتریالیسم تاریخی ..................................................................... 32

2-7-نقد نظریه تكامل ماركس .................................................................... 34

فصل هشتم:نتیجه گیری ............................................................................................... 35

منابع و مآخذ ........................................................................................................... 36