مقدمه

   روغنها و چربی های خوراكی بخش عمده ای از تركیب مواد غذایی و غذای مصرفی روزانه را به خود اختصاص می دهند . رشد سریع جمعیت و نیاز به افزایش هر چه بیشتر تولید از یك سو و عدم استقلال صنایع روغن كشور از برخی لحاظ نظیر مواد اولیه ، ماشین آلات و یا كاتالیست ، خاك رنگبر و غیره از سوی دیگر ، مشكلات روز افزونی را سبب شده است كه حل آنها منوط به انجام فعالیت های گسترده و تلاش بیشتر از جانب محققین ، متخصصین و مسئولین امر در این زمینه است .

   روغن كشی از دانه های روغنی به وسیله چرخهای اعصاری در ایران ، از قرنها پیش مرسوم بوده و بیشتر مصرف دارویی داشته است . مصرف روغن نباتی به عنوان یك ماده غذایی به همراه دیگر محصولاتی نظیر برنج و آرد ، از سال 1325 معمول شده است .

    مردم ایران در بدو امر با اكراه و از روی ناچاری به استفاده از روغن نباتی مبادرت می نمودند و آن را فاقد مواد مورد نیاز بدن دانسته ، حتی مصرف آن را مضر می دانستند ، تا این كه به تدریج با آگاهی از تركیبات و خواص مواد تشكیل دهنده روغن نباتی ، به مصرف آن روی آوردند و در بسیاری موارد آن را بر روغن حیوانی نیز ترجیح دادند . روغن نباتی در حال حاضر به اشکال جامد ، مایع و مارگارین مورد مصرف قرار  می گیرد ، كه نوع جامد آن به علت قابلیت نگهداری طولانی تر ، بالاتر بودن نقطه ذوب و همچنین بهبود در پلاستیسیته روغن های قنادی و مارگارین . البته روغن جامد باعث بهتر شدن طعم و بوی روغن می گردد ، مورد استفاده بیشتری دارد . در مقابل ، نوع مایع آن دارای ارزش تغذیه ای بالاتری است . مصرف این فرآورده ی غذایی ، سالیانه رو به افزایش بوده ، كه می توان از علل آن ازدیاد جمعیت ، افزایش درآمد ، بالا رفتن میزان شهر نشینی و حتی عادت به مصرف و . . . را نام برد .

    می باید از هم اكنون با توجه به فاكتورهای مختلفی ، نظیر : رشد جمعیت ، رشد مهاجرت و تغییر سلیقه ، رشد درآمد و . . . با برنامه ریزی صحیح كه در درجه اول از مواد اولیه شروع می شود ( دانه های روغنی ) ، اقدامات مقتضی را جهت نیل به خودكفایی به عمل می آورد . لازم به ذكر است در گذشته در هیچ سالی وابستگی كشور به روغن خام كمتر از 80% نبوده است .