تحقیق در مورد امتیاز تنباکو


امتیاز تنباكو
یكی از امتیازاتیكه نتایج نامطلوب ببار آورد، امتیاز انحصار تنباكو معروف به واقعه ی رژی بود. این امتیاز در زمان صدارت میرزا علی اصغرخان امین السلطان و اندكی بعد از مسافرت سوم ناصرالدین شاه به فرنگستان باهتمام امین السلطان و برای مدت 55 سال به یكی از اتباع امگلیسی موسوم به ماژور تالبوت و شركای او واگذار شد. به موجب این امتیاز، كمپانی رژی صاحب حق انحصاری تجارت تنباكوی اریان و حتی نظارت بر زراعت آن شناخته شد. مردم ایران پس از اطلاع از شرای این انحصار و مقایسه ی آن با امتیازی كه دولت عثمانی در باب انحصار دخانیات خود با شرایط بهتر به یك شركت خارجی داده بود، با آن مخالفت كردند. از طرف مرجع تقلید وقت حاج میرزا حسن شیرازی و یكی دیگر از علمای بزرگ تهران بنام حاج میرزا حسن آشتیانی حكم تحریم دخانیات صادر شد.
در تهران و نبریز بازارها بسته و تعطیل عمومی اعلام شد و سرانجام شاه و امین السلطان از بیم شورش مردم و اعلام جهاد علما، در شانزدهم جمادی الاولی ساتل 1309 رسماً آن امتیاز را لغو كردند. شركت رژی بساط خود را از ایران برچید و دولت مجبور شد غرمت مؤسسه ی مزبور را كه بالغ بر پانصد هزار لیره بود با بهره ی 5% بپردازد. در الغای این امتیاز روسها مداخله داشتند و لغو آن سبب بروز كدورت در روابط شاه و امین السلطان با انگلیسیها و تمایل آنان به سیاست روس شد. از آنجا كه دولت ایران پول هنگفتی در بساط نداشت، مجبور شد مبلغ پانصد هزار لیره ی انگلیسی از بانك شاهنشاهی وام بگیرد و بشركت رژی بپردازد و این نخستین وامی بود كه دولت ایران از بیگانگان گرفت. باید دانست كه آن ركود اقتصادی كه در شش سال آخر سلطنت ناصرالدین شاه در ایران پیدا شد و سرانجام منجر به پریشانی اتوضاع كشور گردید، ناشی از اعطای امتیاز تنباكو باین كمپانی بود.
12- اصلاحات دوره ناصری
نخستین خط تلگراف برقی ایران در سال 1274 بین قصر سلطنتی شاه و باغ لاله زار دایر گردید. سال بعد نیز به دستیاری علیقلی میرزای اعتماد السلطنه خطی بین تهران و سلطانیه كشیده شد و در سال 1276 تا تبریز امتداد یافت. در همین سال انگلیسیها برای تأمین ارتباط لندن با بمبئی در زمینة اتصال سیم تاگراف به اروپا اقدام كردند و در 1280 نیز امتیاز خط بین خانقین و تهران و بوشهر را گرفتند و پس از اندك مدتی بیشتر ولایات ایران دارای خط تلگراف شد. اولین وزیر تلگراف ایران مخبرالدوله بود.
بعد از اصلاحات امیركبیر در قشون ایران، دولت ازمستشاران و مربیان اتریشی برای سامان بخشیدن بوضع ارتش دعوت كرد. پس از ایشان مستشاران روسی این وظیفه را بعهده گرفتند و رژیمانی بشكل قزاق تشكیل دادند. تزار روس یك هزار تفنگ بردن و مقداری توپ به ایران اهدا كرد. دیری نگذشت كه این رژیمان به یك بریگاد (تیپ) قزاق توسعه یافت و این تیپ با توپخانه ی خود نمونة مؤثرترین واحد ارتش گردید.