نقش اخلاق در روابط زوجین


برای خانواده که اولین مکتب تربیت اجتماع می باشد، اسلام راهنمایی های سودمندی دارد و قوانین و دستورات جالبی وضع شده است، این دستورات حیات بخش، نظم و آرامش خانواده را تأمین می کند و محبت و صفا و سعادت و خوشبختی به وجود می آورد.
و مهمترین قوانین و دستورات موجود در خانواده اخلاق می باشد، که اخلاق هر کس در زندگی او تأثیر مستقیمی دارد ولی این تأثیر در محیط خانواده محسوس تر و نقش آفرین تر است، زیرا مسائل عاطفی در خانواده بر مسائل دیگر غلبه دارد و محیط خانواده بیشتر بر مبنای خصوصیات اخلاقی اعضای آن شکل می گیرد که می تواند موجب سعادت خانواده و یا آفتی بر سعادت خانواده باشد.[1]
موضوع محوری نوشتار اخلاق- که پایه و بنیاد هر خانواده را تشکیل می دهد- می باشد و ما در این جا چکیده ای از اهمّ مطالب که در این نوشتار آورده ایم را بیان می نماییم.
سعادت خانواده در پرتو عوامل گوناگونی است که ما آن را در بخش نخست و در 3 فصل بیان نموده ایم.
1- احترام متقابل زن و شوهر، که از عوامل مهم سعادت خانواده است که دایره ای وسیع آن تمام شئون زندگی را در بر می گیرد. و استفاده از روش استبدادی در خانواده، منجر به شکستن حرمت همسر و اهانت به شخصیت او می شود و با این بی احترامی به زن، موجب دوری از رحمت خدا می شود.
2- و یکی دیگر از آن عوامل، گذشت و اغماض نسبت به خطاهای همسر است که در حسن روابط خانوادگی تأثیر بسیار دارد. و این عمل باعث افزوده شدن عزّت و احترام انسان نزد او می شود.
3- یکی از اثرات سازنده ی روحیه ی مسئولیت پذیری در خانواده، استحکام پیوند خانوادگی و آسایش روحی است. و با ایجاد حس اعتماد به نفس این روحیه را می توان در خود و دیگران ایجاد کرد.
و اینکه هر عاملی که موجبات سعادت خانواده را تضعیف کند، از آفات خانواده محسوب می شود، که این عامل هم در بخش دوم و 3 فصلی می باشد.
1- بدخلقی، یکی از آفات ویرانگر و زیانبار خانواده است که باعث ایجاد ترس و اضطراب در محیط خانواده و سلب آرامش روحی از این محیط می شود.
2- عامل دیگر، بدگمانی است که باعث از بین رفتن سلامت زندگی خانوادگی و ایجاد اختلافات و درگیریهای خانوادگی می شود.
3- بدزبانی یکی دیگر از آن آفات است که به صورتهای مختلفی بروز می کند و آفاتی دیگری چون: سرزنش و ناسزاگویی و ... را به دنبال می آورد.
و در بخش پایانی، ما وظایف اخلاقی زوجین را بررسی نموده ایم و این بخش را نیز به 3 فصل تقسیم نموده ایم.
در فصل اوّل، خوش اخلاقی که منشأ هر نیکی و رفتار پسندیده خواهد بود که موجب رشد انس و محبت و همدلی و صمیمیّت در محیط خانواده می شود.
در فصل دوّم، رفق و مدارا است که ضرورت رعایت آن بیشتر متوجه مرد است و با این عمل به تدریج در محیط خانواده، صمیمیّت و دوستی را ایجاد می کند.
در فصل سوّم، هدایت و حمایت ذکر شده که خانواده تحت این دو شرط، احساس آرامش و امنیت نمایند.

فهرست مطالب:
چکیده. 1

مقدّمه. 3

حقوقی کردن اخلاق در خانواده. 5

1- تبیین موضوع حقوقی کردن اخلاق.. 5

2- ضرورت حقوقی کردن اخلاق.. 5

3- ضمانت اجرایی قواعد اخلاقی در خانواده. 5

بخش اول: عوامل سعادت خانواده. 7

فصل اول: احترام متقابل.. 7

علل بی احترامی به زن.. 8

1- اندیشه برتری مرد بر زن.. 8

2- خوی استبدادی.. 8

فصل دوّم: عفو و گذشت... 8

آثار گذشت.. 9

1- ایجاد آرامش روحی.. 9

2- زدودن کینه. 10

3- فزونی عزّت.. 10

عوامل پیدایش گذشت.. 10

1- یادآوری آثار گذشت.. 10

2- یادآوری عیوب خود. 11

3- بزرگواری اخلاقی.. 11

فصل سوّم: مسئولیت پذیری.. 12

جلوه های مسئولیت پذیری.. 12

1- تأمین هزینه ی زندگی.. 12

2- مدیریت خانواده. 13

3- همسرداری.. 14

4- تربیت اولاد. 14

آثار مسئولیت پذیری.. 15

1- استحکام پیوند خانوادگی.. 15

2- آسایش روحی.. 16

عوامل پیدایش روحیّه ی مسئولیت پذیری.. 16

1- اعتماد به نفس... 16

2- تأثیرپذیری از همسر. 16

بخش دوّم: مهم ترین آفات سعادت خانواده. 18

فصل اوّل: بدخلقی.. 18

آثار بدخلقی.. 18

1- ضایع شدن شخصیت انسانی.. 18

2- ایجاد ترس و اضطراب.. 19

3- زوال محبّت.. 19

فصل دوّم: بدگمانی.. 20

آثار بدگمانی.. 20

1- برانگیختن بدیها 20

2- اختلافات خانوادگی.. 21

فصل سوّم: بدزبانی.. 21

آفتهای زبان یا آثار بدزبانی.. 21

1- سرزنش... 21

2- ناسزاگویی.. 22

3- نام زشت نهادن.. 22

4- عیبجویی.. 22

بخش سوّم: وظایف اخلاقی متقابل همسران.. 23

فصل اوّل: خوش خُلقی.. 23

آثار خوش اخلاقی.. 23

1- خوش زبانی.. 23

2- خوش بینی.. 24

3- ایجاد انس و محبّت.. 24

فصل دوّم: رفق و مدارا 25

آثار مدارا 25

1- سلامت خانواده. 25

2- صمیمیّت و دوستی.. 26

فصل سوّم: هدایت و حمایت... 26

1- هدایت.. 26

2- حمایت.. 27

الف) تهاجم فرهنگی.. 27

ب) تهاجم فیزیکی.. 27

ج) تهاجم ناموسی.. 28

د) تهاجم مالی.. 28

جمع بندی و نتیجه گیری.. 29

منابع و مآخذ 30