Ontology Evaluation ارزیابی آنتولوژی چیست؟

مطالب
مقدمه
اهمیت ارزیابی آنتولوژی ها
روشهای اصلی ارزیابی آنتولوژی ها
بررسی مدلی برای رتبه بندی آنتولوژی های بازیابی شده از موتورهای جستجوی آنتولوژی
جمع بندی و نتیجه گیری
منابع
مقدمهامروزه نقش و کاربرد آنتولوژی در سیستم های مبتنی بر دانش بسیار قابل توجه است.

آنتولوژی بعنوان یک ابزار قدرتمند برای نمایش و بیان دانش مربوط به یک حوزه در یک قالب رسمی و قابل پردازش توسط ماشین، مطرح است.

به کمک آن می توان ارتباط بین سیستم های ناهمگون را برقرار کرد و تعامل و ارتباط متقابل بین برنامه ها، ماشینها، و سیستم های ناهمگون را بهبود داد.

اگر چه وعده آنتولوژی ها حل مشکل تعامل سیستم های ناهمگون می باشد، اما در عمل، خود آنتولوژی ها، سطحی از ناهمگونی را به سیستم اضافه می نمایند.

اهمیت ارزیابی آنتولوژی ها
با توجه به نقش مهم آنتولوژی در سیستم های مبتنی بر دانش، موضوع ارزیابی و نحوه بررسی کیفیت آنتولوژی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. طبیعتا اگر قرار است آنتولوژی ها بعنوان عناصر اصلی وب معنایی استفاده شوند، باید بتوان به روشی اعتبار آنها را از نظر کیفی مورد سنجش قرار داد.

در حال حاضر هیچ روش استانداردی برای ارزیابی آنتولوژی وجود ندارد و این زمینه بعنوان یک زمینه مناسب جهت کار و پژوهش مطرح می باشد.

روشهای اصلی ارزیابی آنتولوژی ها
1. روشهای مبتنی بر مقایسه با یک مدل مرجع (golden standard)

2. روش مبتنی بر application

3. روشهای چند معیاره

4. روش مبتنی بر افراد خبره

5. ....
1. روشهای مبتنی بر مقایسه با یک مدل مرجع

مقایسه ی آنتولوژی مورد نظر با یک آنتولوژی یا یک منبع اطلاعاتی دیگر که بعنوان مرجع و منبع اصلی در حوزه مورد بحث شناخته شده است.

مثال: ارزیابی یک آنتولوژی مربوط به حوزه تست نرم افزار

اگر آنتولوژی شناخته شده و مرجعی وجود داشته باشد آن را به عنوان مرجع مقایسه انتخاب می کنیم.
اگر هم چنین آنتولوژی ای موجود نباشد منابع دیگر را مورد استفاده قرار می دهیم. مثلا یکسری مستندات رسمی و دقیق را که دانش مربوط به حوزه تست نرم افزار را بخوبی در بر گرفته است، انتخاب کرده و آنتولوژی را با آن مقایسه می نماییم.
مقایسه آنتولوژی با آنتولوژی
مدل مرجع: یک آنتولوژی
کار ما مقایسه آنتولوژی با آنتولوژی خواهد بود و کار ساده تر از حالت دوم است.

در این حالت می توانیم اجزای آنتولوژی اول را با آنتولوژی مرجع مقایسه نموده و هر چه تشابه این دو آنتولوژی بیشتر باشد آنتولوژی مورد بررسی به آنتولوژی مرجع نزدیکتر است و در نتیجه می توان گفت که از کیفیت بالاتری برخوردار است.

منظور از اجزای آنتولوژی، کلاسها، روابط، خصیصه ها، قیود و نمونه ها می باشند.
خلاصه سازی آنتولوژی (Ontology Summarization)
منظور از خلاصه سازی یک آنتولوژی، آن است که مهمترین قسمت های یک آنتولوژی را استخراج کنیم و در قالب یک آنتولوژی جدید ذخیره نماییم. بدین ترتیب با حذف جزئیات غیر ضروری، می توانیم فهم و درک آنتولوژی را ساده تر کنیم.

مساله: فرض کنید می خواهید برای یک کاربرد خاص، از آنتولوژی استفاده کنید.

ایده: در موتورهای جستجوی مخصوص، نظیر SWOOGLE، جستجو کنید و ببینید آیا در حال حاضر در زمینه مورد نظر شما، آنتولوژی آماده ای وجود دارد یا خیر.

انتخاب آنتولوژی مورد نظر ما با توجه به ارزیابی آنتولوژی های پیشنهادی موجود.